Τι κάνει έναν καλλιτέχνη θρυλικό; Ποια είναι τα στοιχεία εκείνα που ενισχύουν το συνολικό του εκτόπισμα και δεν τον γράφουν απλώς στην ιστορία αλλά τον κάνουν να μνημονεύεται και να απασχολεί τον κόσμο δεκαετίες μετά από τον θάνατό του; Η περίπτωση της Κάλλας, που έφυγε από τη ζωή στο Παρίσι στις 16 Σεπτεμβρίου του 1977, δείχνει πως είναι μάλλον πολλά περισσότερα από την τέχνη καθαυτή – χωρίς αυτό να υποβαθμίζει καθόλου το μέγεθος και τη σπουδαιότητα της καλλιτεχνικής της κληρονομιάς.

Η Μαρία Κάλλας είναι πασίγνωστη ακόμη και σε άτομα που δεν μπορούν να εκτιμήσουν τις ανεπανάληπτες ερμηνείες της στην όπερα. Σε ανθρώπους που μπορεί να μη γνωρίζουν σε ποιους ρόλους αποθεώθηκε, που ίσως δεν αναγνωρίζουν φημισμένες ηχογραφήσεις της, ξέρουν όμως ότι το πέρασμά της από τη γη άφησε ανεξίτηλα χνάρια.

Η Μαρία Κάλλας ως Μήδεια, το 1959. (Φωτογραφία: John Franks/Getty Images/Ideal Image)

Χωρίς αμφιβολία, η προσωπική της ζωή έπαιξε ρόλο σε αυτό και η σχέση της με τον Αριστοτέλη Ωνάση υπήρξε σημείο αναφοράς. Από τη γέννησή της, στις 2 Δεκεμβρίου 1923, στη Νέα Υόρκη, η ζωή της ήταν μυθιστορηματική με όλη τη σημασία της λέξης. Η δύσκολη σχέση με τη μητέρα της και η θεαματική αλλαγή στην εξωτερική της εμφάνιση ήταν θέματα πολυσυζητημένα πριν οι λεπτομέρειες για την προσωπική της ζωή και τις σχέσεις της αρχίσουν να σκανδαλίζουν το κοινό.

Στο καμαρίνι της στο Κόβεν Γκάρντεν, το 1952. (Φωτογραφία: R. Mitchell/Express/Getty Images/Ideal Image)

«Η αδερφή μου ήταν λεπτή και όμορφη και φιλική και η μητέρα μου πάντα της έδειχνε προτίμηση. Εγώ ήμουν το ασχημόπαπο, χοντρή και αδέξια και καθόλου δημοφιλής. Είναι απάνθρωπο να κάνεις ένα παιδί να νιώθει άσχημο και ανεπιθύμητο… Δεν θα της συγχωρήσω ποτέ ότι μου στέρησε την παιδική μου ζωή. Όλα τα χρόνια που θα έπρεπε να παίζω και να μεγαλώνω, εγώ τραγουδούσα ή έβγαζα λεφτά. Ό,τι έκανα για κείνους ήταν κατεξοχήν καλό και ό,τι έκαναν για μένα ήταν κατεξοχήν κακό».

Σε στούντιο ηχογράφησης στο Λονδίνο, τον Νοέμβριο του 1961. (Φωτογραφία: Keystone/Hulton Archive/Getty Images/Ideal Image)

Η εικόνα της Κάλλας που έχει μείνει στη μνήμη μας, βέβαια, είναι εκείνη της γυναίκας που επέλεξε η ίδια να γίνει: αδύνατη και κομψά ντυμένη, με τη μόδα του ’50 και του ’60 να την κολακεύουν εξαιρετικά.

Με τον Ωνάση στη «Χριστίνα», το 1959. (Φωτογραφία: Keystone/Hulton Archive/Getty Images/Ideal Image)

Η διάλυση του γάμου της με τον Τζιοβάνι Μπατίστα Μενεγκίνι, το 1959, λόγω της σχέσης της με τον Ωνάση, σηματοδότησε την αρχή της πιο θυελλώδους περιόδου στην προσωπική της ζωή. Εφημερίδες της εποχής ανέφεραν πως η περιζήτητη ντίβα της όπερας ανακοίνωσε στον σύζυγό της ότι είναι ερωτευμένη με άλλον άντρα πάνω στη θαλαμηγό «Χριστίνα». Η ίδια δήλωνε ότι η κρίση στη σχέση τους είχε ξεκινήσει πολύ νωρίτερα.

Με τον Ωνάση, το 1959. (Φωτογραφία: Reg Davis/Express/Getty Images/Ideal Image)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Έρωτες και σκάνδαλα στα πιο διάσημα κότερα της Μεσογείου 

Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα είχε αλλάξει στη ζωή της αν η σχέση της με τον Ωνάση είχε αίσια έκβαση και δεν την είχε αφήσει για να παντρευτεί την Τζάκι Κένεντι. Το δράμα όμως τρέφει τη λαϊκή φαντασία ακόμα περισσότερο από την ευτυχία. Όποιον κι αν είχε αδικήσει η Κάλλας με τη συμπεριφορά της, τώρα ήταν εκείνη η μεγάλη αδικημένη. Η φθορά στη φωνή της την απομάκρυνε από τις μεγάλες σκηνές του κόσμου και της στέρησε τις αποθεωτικές κριτικές, αλλά η ερωτική απογοήτευση φάνηκε να είναι η χαριστική βολή, που την έκανε να κλειστεί στο διαμέρισμά της στο Παρίσι. Εκεί πέθανε στα 53 της, από καρδιακή προσβολή.

Στο αεροδρόμιο του Λονδίνου, το 1958. (Φωτογραφία: R. Powell/Express/Getty Images/Ideal Image)