Η Αλίκη – Σταματίνα Βουγιουκλάκη, ο μύθος, η δημοφιλέστερη και πιο εμπορική Ελληνίδα ηθοποιός και θεατρική επιχειρηματίας.
Η Αλίκης της λάμψης, που χάθηκε άδικα, γρήγορα, άδοξα για το μύθο της, πρωταγωνίστησε σε 42 κινηματογραφικές ταινίες, οι περισσότερες των οποίων έγιναν τεράστιες εισπρακτικές επιτυχίες και κατάφεραν να εκτινάξουν την καριέρα της στα ύψη και να της αποδοθεί ο χαρακτηρισμός της «Εθνικής Σταρ».
Η Αλίκη Βουγιουκλάκη , «Η Μουσίτσα», «Η Σοσιαλίστρια» η Λίζα Παπασταύρου, γεννήθηκε στις 20 Ιουλίου 1934 στο Μαρούσι Αττικής από τον Ιωάννη Βουγιουκλάκη, δικηγόρο και πρώην Νομάρχη Αρκαδίας και την Αιμιλία Κουμουνδούρου. Ο θάνατος του πατέρα της της στοίχισε πολύ, δεν είχε την πατρική στοργή και η μητέρα της ανέλαβε μόνη της υπό δύσκολες συνθήκες να μεγαλώσει τα τρία παιδιά, την Αλίκη, τον Αντώνη και τον Τάκη.
Καριέρα
Το 1952 έδωσε κρυφά από την οικογένειά της εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, από την οποία αποφοίτησε τρία χρόνια μετά με Λίαν Καλώς, χάνοντας το Αριστείο λόγω της αυστηρής βαθμολόγησης του Δημήτρη Χορν.
Προτού ακόμη αποφοιτήσει από τη Σχολή ξεκίνησε τη σταδιοδρομία της στο θέατρο. Στον πρώτο της θεατρικό ρόλο υποδύθηκε τη Λουιζόν στο έργο «Ο κατά φαντασίαν ασθενής» του Μολιέρου το 1953, ενώ η πρώτη της κινηματογραφική εμφάνιση έγινε στην ταινία «Το ποντικάκι» το 1954. Κατά τη διάρκεια της φοίτησής της στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου συμμετείχε χωρίς επίσημη άδεια της Σχολής στην παράσταση «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», στην οποία κλήθηκε να αντικαταστήσει εκτάκτως την Άννα Συνοδινού, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές.
Σύντομα καθιερώθηκε στο χώρο και λόγω της εξαιρετικής δημοτικότητας που απέκτησε στο ευρύ κοινό το 1959, «βαφτήστηκε» από τη σπουδαία δημοσιογράφο- εκδότρια της «Καθημερινής», Ελένη Βλάχου, «Εθνική Σταρ» της Ελλάδας.
Το 1960 κέρδισε το βραβείο ερμηνείας Α’ γυναικείου ρόλου στο 1ο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για την ερμηνεία της στην ταινία «Μανταλένα», σε σκηνοθεσία Ντίνου Δημόπουλου. Η ταινία εκπροσώπησε την Ελλάδα στο διεθνές κινηματογραφικό Φεστιβάλ των Καννών, όπου άφησε πάρα πολύ καλές εντυπώσεις. Στο ίδιο φεστιβάλ βραβεύτηκε η ταινία του 1959 «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο», στην οποία επίσης πρωταγωνιστούσε η Αλίκη.
Το 1961, η Αλίκη Βουγιουκλάκη συγκρότησε το δικό της θίασο, με τον οποίο ανέβασε εκείνο τον χειμώνα το έργο «Ωραία μου κυρία» ξεκινώντας από τη Θεσσαλονίκη.
Η συνεργασία της με Φιλοποίμενα Φίνο ήταν ξεχωριστή. Μαζί έκαναν μερικές από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές επιτυχίες του ελληνικού κινηματογράφου, ανάμεσά τους τις ταινίες: «Αστέρω», «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο», «Μανταλένα», «Το κλωτσοσκούφι», «Η Αλίκη στο ναυτικό», «Η Λίζα και η άλλη», «Η ψεύτρα», «Το δόλωμα», «Η αρχόντισσα και ο αλήτης», «Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά», «Η νεράιδα και το παλικάρι», «Υπολοχαγός Νατάσσα», «Η κόρη του ήλιου», «Η Μαρία της σιωπής», «Ένα αστείο κορίτσι», «Σ’ αγαπώ» κ.ά.
Επιπλέον, πρωταγωνίστησε σε δημοφιλείς ταινίες άλλων εταιρειών όπως: «Μοντέρνα Σταχτοπούτα», «Η σωφερίνα», «Χτυποκάρδια στο θρανίο», «Το πιο λαμπρό αστέρι», «Η κόρη μου η σοσιαλίστρια», «Αχ αυτή η γυναίκα μου!», «Διπλοπενιές» κ.ά.
Οι κινηματογραφικοί της ρόλοι άλλοτε της χαριτωμένης σκανδαλιάρας μαθήτριας, άλλοτε του πλουσιοκόριτσου που επαναστατεί εναντίον του πλούσιου πατέρα της, άλλοτε της φτωχής και ασήμαντης κοπέλας που καταφέρνει να ανέβει κοινωνικά, να επιτύχει και να δοξαστεί, είχαν και συνεχίζουν να έχουν τεράστια απήχηση στο κοινό, εξασφαλίζοντας στην ηθοποιό σπάνια δημοτικότητα ενώ η ταινία «Υπολοχαγός Νατάσσα» ήταν η μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου για τρεις δεκαετίες.
Θέατρο
Η Αλίκη Βουγιουκλάκη ανέβασε περισσότερες από 53 θεατρικές παραστάσεις. Το 1975 άλλαξε τον μέχρι τότε τρόπο ανεβάσματος των μιούζικαλ, φέρνοντας στην Ελλάδα τα μιούζικαλ – υπερπαραγωγή, με το έργο του Νιλ Σάιμον «Καμπίρια». Ανέβασε επίσης με τεράστια επιτυχία και άλλα έργα του είδους, όπως τα: «Καμπαρέ», «Ωραία μου κυρία», «Τζούλια», «Άννυ», «Εβίτα», «Βίκτωρ – Βικτώρια» και το τελευταίο «Η μελωδία της ευτυχίας».
Προσωπική ζωή
Στις 18 Ιανουαρίου 1965 παντρεύτηκε τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, συμφοιτητή της στην Δραματική Σχολή, ο οποίος -όπως η ίδια εξομολογήθηκε αργότερα- ήταν ένα μεγάλο κεφάλαιο στη ζωή της. Οι δυο τους πρωταγωνίστησαν σε πολλά κινηματογραφικά και θεατρικά έργα, από τα πιο εμπορικά και πετυχημένα στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου. Στις 4 Ιουνίου 1969 γεννήθηκε ο γιος τους, Γιάννης. Στις 5 Ιουλίου 1975 οι δύο ηθοποιοί πήραν διαζύγιο λόγω ασυμφωνίας χαρακτήρων.
Η Αλίκη έκανε όμως κι έναν δεύτερο γάμο. Παντρεύτηκε έπειτα από πέντε χρόνια σχέσης τον Κύπριο επιχειρηματία Γιώργο Ηλιάδη στις 25 Ιανουαρίου 1982, ωστόσο ο γάμος αυτός δεν κράτησε πολύ κι έμεινε μυστικός ακόμα και χρόνια μετά τη λήξη του.
Στην παράσταση «Εβίτα» την περίοδο 1981-1982 γνώρισε τον Βλάσση Μπονάτσο, η σχέση με τον οποίο διήρκεσε από τον Απρίλιο του 1982 μέχρι το Δεκέμβριο του 1987, σύμφωνα με τα περιοδικά της εποχής. Τελευταίος σύντροφος της ζωής της για οκτώ χρόνια (1988-1996) ήταν ο Κώστας Σπυρόπουλος.
Κριτική αποδοχή
Η Αλίκη Βουγιουκλάκη ήταν εξαιρετικά δημοφιλής ηθοποιός. Οι ρόλοι της είχαν μεγάλη απήχηση στο κοινό, το οποίο την στήριζε συνεχώς. Οι ταινίες της αγαπήθηκαν από τέσσερις διαφορετικές γενιές και συνεχίζουν να αποκτούν νέο κοινό, ακόμα και μετά τον θάνατό της, συνιστώντας παγκόσμιο φαινόμενο.
Η Αλίκη Βουγιουκλάκη έχει χαρακτηριστεί από πολλούς κριτικούς, δημοσιογράφους αλλά και από διεθνείς καταξιωμένους Έλληνες σκηνοθέτες, όπως ο Κώστας Γαβράς, ως ένα πανευρωπαϊκό, αν όχι παγκόσμιο φαινόμενο, διότι καμία άλλη ηθοποιός δεν ήταν τόσο αγαπητή και δημοφιλής στο κοινό μιας χώρας, για τόσο μεγάλη χρονική περίοδο, όσο εκείνη.
Στην εκπομπή-ντοκιμαντέρ του τηλεοπτικού σταθμούΣΚΑΪ, «Μεγάλοι Έλληνες» (που βασίστηκε στην αντίστοιχη παραγωγή του αγγλικού τηλεοπτικού σταθμούBBC) και που προβλήθηκε το 2009, η Αλίκη Βουγιουκλάκη συμπεριλήφθηκε στη λίστα των «Μεγάλων Ελλήνων» μετά από ψηφοφορία, καταλαμβάνοντας την 88η θέση.
Τραγούδια
Σημαντικό κεφάλαιο της καριέρας της Αλίκης Βουγιουκλάκη αποτέλεσαν τα τραγούδια που ερμήνευσε ως ηθοποιός, τόσο στις κινηματογραφικές της ταινίες όσο και στις θεατρικές της παραστάσεις. Σημαντικότατοι Έλληνες συνθέτες και στιχουργοί όπως οι: Σταύρος Ξαρχάκος, Μίμης Πλέσσας, Μάνος Λοϊζος, Γιάννης Μαρκόπουλος, Λευτέρης Παπαδόπουλος, Νίκος Γκάτσος, Θάνος Μικρούτσικος, Γιώργος Ζαμπέτας, Μίκης Θεοδωράκης, Δήμος Μούτσης, Σταμάτης Κραουνάκης, Λίνα Νικολακοπούλου, Γιώργος Χατζηνάσιος, Γιώργος Κατσαρός κ.ά. με κορωνίδα τον Μάνο Χατζιδάκι, έντυσαν μουσικά-στιχουργικά τα κινηματογραφικά και θεατρικά της έργα.
Ο πρώτος χρυσός δίσκος που δόθηκε στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας ήταν αυτός με τα τραγούδια από την ταινία «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο», σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι και ερμηνεύτρια την ίδια. Οι 75.000 δίσκοι που πουλήθηκαν αποτέλεσαν ρεκόρ. Στα τραγούδια της ταινίας ανήκουν τα πολύ γνωστά «Το γκρίζο γατί» (Νιάου, νιάου βρε γατούλα) και «Έχω ένα μυστικό» (Μ. Χατζιδάκι – Αλ. Σακελλάριου).
Ο ΜάνοςΧατζιδάκις και η ΑλίκηΒουγιουκλάκη συνεργάστηκαν και στις ταινίες «Το κλωτσοσκούφι» (1960), «Μανταλένα» (1960), «Η Αλίκη στο ναυτικό» (1961), «Η Λίζα και η άλλη» (1961), «Αλίκη» (1963) και «Χτυποκάρδια στα θρανία» (1963).
Αξιοσημείωτα είναι τα τραγούδια: «Θάλασσα πλατιά» (στίχοι Γ. Ρούσου), «Μέσα σ’ αυτή τη βάρκα» (στίχοι Μάνου Χατζιδάκι), «Τράβα μπρος» (στίχοι Αλ. Σακελλάριου), «Ξημερώνει» (στίχοι Βαγγέλη Γκούφα), «Θαλασσοπούλια μου» (στίχοι Ν. Γκάτσου), «Κλωτσοσκούφι» (στίχοι Χρ. Γιαννακόπουλος – Αλ. Σακελλάριος) μαζί με τον Μπιθικώτση, «Σ’ αγαπώ» (στίχοι Αλέκου Σακελλάριου) και «Ο αμαξάς» (στίχοι Αλ. Σακελλάριου).
Την περίοδο 1974-75 η Αλίκη Βουγιουκλάκη ανέβασε την παράσταση «Μαντώ Μαυρογένους» του Γ. Ρούσσου, τη μουσική της οποίας υπέγραφε ο Μίκης Θεοδωράκης, όπως και τη μουσική για την παράσταση της «Αντιγόνης» το 1990.
Έφυγε από τη ζωή…
Μετά από δύο μήνες νοσηλείας, η Αλίκη Βουγιουκλάκη έφυγε στις 23 Ιουλίου 1996, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, από καρκίνο στο συκώτι (επίσημη αιτία θανάτου ήταν το ηπατικό κώμα, στο οποίο είχε περιπέσει τις τελευταίες ώρες). Ακολούθησε διήμερο λαϊκό προσκύνημα στο παρεκκλήσι της Μητρόπολης Αθηνών. Στις 24 Ιουλίου 1996, εψάλη η νεκρώσιμη ακολουθία στον Καθεδρικό Ναό Αθηνών και η ταφή της πραγματοποιήθηκε την επομένη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών δημοσία δαπάνη, παρουσία πολλών συναδέλφων της και χιλιάδων κόσμου, που έδωσε στην κηδεία τη μορφή λαϊκού προσκυνήματος.
(Φωτογραφίες: Facebook: Aliki Vougiouklaki, Intagram: alikivougiouklaki2014, Φίνος Φιλμ)