Στην Αμερικανική βιβλιογραφία φέρεται συχνά με το όνομα «Shin Splint Syndrome», που δεν μεταφράζεται ακριβώς στα Ελληνικά (είναι ιδιωματισμός, και θα μπορούσε ελεύθερα να αποδοθεί χιουμοριστικά «πόνος στο καλάμι», ή «σύνδρομο καλαμίτιδας!» ή «Καλαμίτιδα» αλλά ο όρος είναι αδόκιμος). Ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε τη δεκαετία του 90 για να περιγράψει κάθε είδους πόνο μεταξύ του γόνατος και της ποδοκνημικής αρθρώσεως (στην Κνήμη δηλαδή). Σήμερα, χρησιμοποιείται στη βιβλιογραφία μόνο για πόνο κατά μήκος των έσω περιφερικών δύο τριτημορίων τής διαφύσεως της Κνήμης.
Τι είναι ;
Ο αόριστος όρος Περιοστίτιδα κνήμης ή Shin Splint Syndrome, περιλαμβάνει τρεις διαφορετικές οντότητες, οι οποίες μπορεί να συνυπάρξουν σε μια συνεχή χρονική αλληλουχία:
- Εκφυτική Τενοντίτιδα Oπισθίου Κνημιαίου Mυός (Posterior Tibialis Tendinitis).
- Περιοστίτιδα της Κνημιαίας ακρολοφίας (Τibial Crest Periostitis)
- Κάταγμα εκ κοπώσεως της Κνήμης (Τibial Stress Fracture).
Πού οφείλεται ;
Συμβαίνει συνήθως είτε σε άτομα πού έχουν πολύωρη ορθοστασία είτε σε αθλητές, κακώς προπονούμενους, που τρέχουν πάνω σε σκληρό, ανώμαλο, ή τσιμεντένιο έδαφος, και φορούν ακατάλληλα αθλητικά παπούτσια, ή σε έφηβους αθλητές που ψηλώνουν γρήγορα. Συμβαίνει όμως και σε μη αθλούμενους, σε περιπτώσεις καταπόνησης της ποδοκνημικής και του άκρου ποδός (βάδιση σε ανώμαλο έδαφος, πολύωρη ορθοστασία, ορειβασία, κυνήγι στο βουνό, κλπ). Προδιαθεσικούς παράγοντες, για Shin Splint Syndrome, αποτελούν:
- Η υπερβολική εξωτερική στροφή του ισχίου (Hip External Rotation)
- Η αυξημένη εξωτερική συστροφή της Κνήμης (Tibial External Rotation)
- Ο υπερπρηνισμός του άκρου ποδός, (Foot hyper-pronation)
- Ο αυξημένος υπτιασμός της πτέρνας (Ηeel heper-supination)
Κατά την διάρκεια της άθλησης, κάθε ένας από τους ανωτέρω παράγοντες, μπορεί να προκαλέσει επαναλαμβανόμενη διάταση του Τένοντος του Οπίσθιου Κνημιαίου Μυός, στα σημεία εκφυσής του από την Κνήμη, πράγμα πού οδηγεί σε Τενοντίτιδα του Οπίσθιου Κνημιαίου (Tibialis Posterior Tendonitis). Η συνέχιση της άθλησης με αυτό το πρόβλημα, οδηγεί σε Περιοστίτιδα, η οποία μπορεί να διαγνωσθεί μόνο με Σπινθηρογράφημα οστών (Bone Scan). Η επί πλέον συνέχιση της άθλησης με Περιοστίτιδα (Periostitis), καταλήγει μερικές φορές σε Κάταγμα εκ Κοπώσεως της Κνήμης (Stress Fracture),πού αποτελεί την πλέον ακραία μορφή του Σύνδρομου Επώδυνης Κνήμης, αλλά ευτυχώς πολύ σπάνια. Αυτό το ασυνήθιστο είδος κατάγματος, μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε σημείο κατά μήκος των περιφερικών 2/3 της Κνήμης, ή στην περιοχή της έκφυσης του Υποκνημιδίου Μυός (Soleus muscle).
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της παθήσεως είναι απλή με τα χέρια. Στο πρόσφατο Σύνδρομο Επώδυνης Κνήμης οι ακτινογραφίες δεν δείχνουν τίποτα. Στο χρόνιο ή επαναλαμβανόμενο Σύνδρομο Επώδυνης Κνήμης, οι απλές ακτινογραφίες συνήθως πάλι δεν δείχνουν τίποτα, αλλά ενίοτε δείχνουν ανωμαλίες και νέα παραγωγή οστού, τόσο στην έκφυση του Οπίσθιου Κνημιαίου Μυός, όσο και στην Μεσόστεο Μεμβράνη. Το Σπινθηρογράφημα οστών με ραδιενεργό Τεχνήτιο 99m, είναι φυσιολογικό στην Τενοντίτιδα, ενώ στην Περιοστίτιδα δείχνει επιμήκη αυξημένη πρόσληψη του ραδιενεργού ισοτόπου, στο δε Κάταγμα εκ Κοπώσεως, δείχνει εντοπισμένη εγκάρσια πρόσληψη.
Ποια είναι η θεραπεία;
Η αρχική θεραπεία της Τενοντίτιδος και Περιοστίτιδος, περιλαμβάνει τα εξής συντηρητικά μέσα:
- Ανάπαυση και αυστηρή διακοπή άθλησης για 30-45 μέρες.
- Η ελαστική επίδεση είναι χρήσιμη για άνεση στις καθημερινές δραστηριότητες. Λόγω δυσχέρειας στην ελαστική επίδεση της Κνήμης, προτιμότερη είναι η Eλαστική Περικνημίδα ή από Neoprene(Culf Support).
- Τις πρώτες 3-5 μέρες συνιστώνται εντριβές με πάγο (κρύα επιθέματα), και στη συνέχεια εναλλάξ ζεστά και κρύα επιθέματα, που είναι ενίοτε χρήσιμα.
- Επίσης η Φυσικοθεραπεία με Διαθερμίες Βραχέων κυμάτων και Υπέρηχα κύματα, είναι χρήσιμη μαζί με διατατικές ασκήσεις του Οπισθίου Κνημιαίου Μυός. Δεν θα μπορούσαν να λείπουν από το πρόγραμμα αποκατάστασης η στοχευμένη κινησιοθεραπεία και οι λείτουργικές ασκήσεις ώστε ο ασθενής να επανέλθει γρήγορα στην καθημερινότητά του ή και ακόμα στον αγωνιστικό χώρο.
- Αντιφλεγμονώδη Μη Στεροειδή φάρμακα, χορηγούνται για 10-30 μέρες.
- Βελονισμός
- Όταν ο αθλητής πάψει να έχει ενοχλήματα, μπορεί να επανέλθει σταδιακά στην προπόνηση , αλλά πρέπει να χρησιμοποιεί στα αθλητικά του παπούτσια, ειδικά ορθωτικά πέλματα Σιλικόνης με κλίση (έσω ανάσπαση), για την αποφυγή του υπερπρηνισμού, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στα συνηθισμένα του παπούτσια καθημερινής χρήσης με σκοπό την πρόληψη υποτροπών.
- Στην περίπτωση πού διαγνωσθεί κάταγμα «εκ κοπώσεως», η θεραπεία είναι, είτε περιπατητικός γύψος Sarmiento γιά 1-2 μήνες, είτε βάδιση με πατερίτσες και ελαφρά φόρτιση για το ίδιο διάστημα.
- Σπανιότατα, σε μερικές πολύ σπάνιες περιπτώσεις Περιοστίτιδος πού επιμένει, συνιστάται χειρουργική αντιμετώπιση με ανοικτή αποκόλληση της έκφυσης του Οπίσθιου Κνημιαίου από το περιόστεο της Κνήμης.
Της Ειρήνης Κοντοπούλου MD, MSc. Φυσιάτρου- Υγιεινολόγου. Sport Medicine- Acupuncture Specialist. European Board Certified
