Ινομυαλγία: Μήπως πάσχετε και δεν το ξέρετε;

Τι είναι η ινομυαλγία;

H ινομυαλγία είναι ένα μυοσκελετικό σύνδρομο πόνου. Δεν θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενή, ωστόσο επηρεάζει την ποιότητα ζωής του. Χαρακτηρίζεται από διάχυτο και συχνό πόνο με ιδιαίτερη ευαισθησία σε 18 συγκεκριμένα ανατομικά σημεία του σώματος, γνωστά ως σημεία ευαισθησίας (tender points). Η ύπαρξη συνεχούς πόνου προκαλεί έλλειψη αποτελεσματικότητας σε όλους τους κοινωνικούς τομείς με αποτέλεσμα τη δυσθυμία και την απομόνωση.

Ποια είναι τα σημάδια;

Το κύριο σημάδι είναι ο διάχυτος πόνος που κατανέμεται συμμετρικά στην πρόσθια και οπίσθια επιφάνεια του σώματος (αυχένας, τραπεζοειδής-υπερακάνθιος-θωρακικός-μέσος γλουτιαίος μυς, άρθρωση γόνατος-αγκώνα, οσφύ). Ο πόνος συνήθως διαρκεί πάνω από τρεις μήνες με κύριο χαρακτηριστικό τη μεγέθυνση του με το έντονο stress. Οι ασθενείς αισθάνονται έντονη κόπωση όταν ξυπνούν ακόμα και όταν έχουν κοιμηθεί αρκετά και συχνά ξυπνούν από τον πόνο ή λόγω δυσκολίας στην αναπνοή. Οι ασθενείς με ινομυαλγία ενδέχεται να έχουν προβλήματα μνήμης, μειωμένη συγκέντρωση, διαταραχές διάθεσης και ψυχισμού, πονοκεφάλους, προβλήματα στην άρθρωση της γνάθου, να εμφανίζουν σύνδρομο ανήσυχων ποδιών και διαταραχές στην κινητικότητα του εντέρου (ευερέθιστο έντερο) και της ούρησης.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

H ινομυαλγία είναι μία γενικευμένη διαταραχή και αποτελεί μία εξωαρθρική ρευματική νόσο. Συνδυάζεται με δυσλειτουργία του νευροενδοκρινικού και ανοσοποιητικού συστήματος και γι’ αυτό δεν θεωρείται πλέον μεμονωμένη νόσος αλλά Σύνδρομο Κεντρικής Ευαισθητοποίησης. Στα συμπτώματα της ινομυαλγίας συμπεριλαμβάνονται η πρωινή δυσκαμψία, ατονία, κράμπες, μείωση εύρους κινήσεων, ενθεσοπάθεια, ενώ ο πόνος μπορεί να είναι οξύς ή διαξιφιστικός, καθημερινός, παροξυσμικός και να συνυπάρχει με αλλοδυνία, υπεραλγησία και αιμωδίες.

Ποιες είναι οι αιτίες της εμφάνισής της;

H ινομυαλγία είναι αγνώστου αιτιολογίας. Ενοχοποιούνται γενετικοί, περιβαλλοντικοί, ψυχολογικοί παράγοντες ενώ το μετατραυματικό στρες πιθανότατα συμβάλλει στην εμφάνισή της. Είναι συχνότερη σε γυναίκες και συνδέεται με δυσλειτουργία νευροδιαβιβαστών, μειωμένα επίπεδα σεροτονίνης και υψηλότερα επίπεδα του αλγογόνου πεπτιδίου P. H ινομυαλγία μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής όταν προϋπάρχει ρευματική (ερυθηματώδης λύκος, ρευματοειδής αρθρίτιδα), φλεγμονώδης ή ενδοκρινική νόσος.

Ποιος επηρεάζεται πιο συχνά από την ινομυαλγία;

Οι γυναίκες επηρεάζονται πιο συχνά από τους άντρες. Επίσης, άτομα με ρευματικές ασθένειες, λύκο ή οστεοαρθρίτιδα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης της ινομυαλγίας.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνισή της;

Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί μετά από φυσική καταπόνηση ή έντονο stress, χειρουργικές επεμβάσεις ή λοιμώξεις. Ο τρόπος με τον οποίο διαχειριζόμαστε το στρες είναι πολύ σημαντικός για την εμφάνιση του πόνου. Σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα αναπτύσσονται σταδιακά χωρίς να υπάρχει εμφανής παράγοντας. Έχει παρατηρηθεί κληρονομική διάθεση για την εμφάνισή της ενώ πρόσφατα ενοχοποιήθηκε γενετική μετάλλαξη στη λειτουργία των νευρικών οδών που επεξεργάζονται το σήμα του πόνου. Ως επακόλουθο της επίμονης νευρικής διέγερσης, προκύπτει η ανώμαλη αύξηση ορισμένων χημικών ουσιών που ευθύνονται για τη μετάδοση του πόνου στον εγκέφαλο. Οι υποδοχείς του πόνου αναπτύσσουν μια μορφή μνήμης, διατηρώντας τη νόσο συνεχώς ενεργή.

Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;

Η διάγνωση της ινομυαλγίας γίνεται με βάση το ιστορικό διάχυτου μυοσκελετικού άλγους που διαρκεί τουλάχιστον τρεις μήνες, αφού έχει αποκλειστεί κάποια υποκείμενη παθολογική αιτία. Η ύπαρξη τουλάχιστον 11 από τα 18 σημεία ευαισθησίας (tender points) προσανατολίζει προς τη διάγνωση της ινομυαλγίας αλλά δεν αποτελεί πλέον απαραίτητο κριτήριο. Για τον αποκλεισμό άλλων παθολογικών αιτίων διάχυτου μυοσκελετικού άλγους, οι εργαστηριακές εξετάσεις που πραγματοποιούνται είναι αριθμός ερυθρών αιμοσφαιρίων, ταχύτητα καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων, ρευματολογικός έλεγχος (ρευματοειδής παράγοντας, αντιπυρηνικά αντισώματα) και οι θυρεοειδικές ορμόνες.

Πώς αντιμετωπίζεται η ινομυαλγία;

Για να αντιμετωπιστεί η νόσος και τα συμπτώματά της χρειάζεται η συνεργασία ασθενή και γιατρού. Παρασκευάσματα που χρησιμοποιούνται σήμερα σε ασθενείς με ινομυαλγία συμβάλλουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Η θεραπεία συνήθως είναι συνδυαστική με χρήση αναλγητικών (παρακεταμόλη, μη στερεοειδή αντιφλεγμονώδη), ήπιων οπιοειδών (τραμαδόλη, οξυκωδόνη, ταπεταντόλη), μυοχαλαρωτικών, αντικαταθλιπτικών (τρικυκλικά, αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης/ σεροτονίνης-νοραδρεναλίνης), αντιεπιληπτικών (πρεγκαμπαλίνη, γκαμπαπεντίνη). Ο βελονισμός έχει εξαιρετικά αποτελέσματα όπως και η χρήση της προλοθεραπείας στα trigger points. Επίσης, ο ασθενής πρέπει να  ενημερωθεί για τις απαραίτητες αλλαγές στον τρόπο ζωής του που θα τον βοηθήσουν να συνυπάρξει με την ινομυαλγία. Η ήπια, αερόβια άσκηση (κολύμβηση, υδροθεραπεία), η ψυχολογική υποστήριξη, η ψυχοθεραπεία, η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, δρουν συμπληρωματικά με πολύ καλά αποτελέσματα.

Της Ειρήνης Κοντοπούλου MD, MSc, Φυσιάτρου – Υγιεινολόγου, Sport Medicine- Acupuncture Specialist, European Board Certified

www.cosmeticacupuncture.gr

Photo by Engin Akyurt from Pexels