Τη σχέση γονέα-παιδιού καλό είναι να χαρακτηρίζει ο αλτρουισμός. Τι είναι όμως αλτρουισμός;

Αλτρουισμός είναι η αγάπη για τους ανθρώπους και η ανιδιοτελής φροντίδα γι’ αυτούς. Είναι δηλαδή μία σχέση αποδοχής άνευ όρων. Αυτή είναι η αυθεντική σχέση αγάπης. Αυτός είναι ο όρος που «αρμόζει» στις γονεϊκές φιγούρες. Οι γονείς καλό είναι να υπερβαίνουν τον εαυτό τους όταν χρειαστεί για το παιδί τους, να το αποδέχονται ως μοναδικό και να του δίνουν την αξία που του πρέπει χωρίς να περιμένουν κάτι από αυτό.

Στόχοι τους είναι: η υγεία, η συναισθηματική σταθερότητα και ψυχική ισορροπία του παιδιού, η ασφάλεια του, η «σωστή» διαμόρφωση του χαρακτήρα του, η οικοδόμηση μίας υγιούς προσωπικότητας με ήθος, αξίες και η ομαλή ένταξή του στην κοινωνία με βάση τις γνώσεις και τις δεξιότητες που έχει αποκτήσει στην πορεία της ζωής του, η ανεξαρτησία του, η ευτυχία του!

Τι γίνεται όμως όταν οι γονείς είναι χειριστικοί; Αυτή η κατηγορία γονιών θεωρούν ότι θυσιάστηκαν προκειμένου να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Πιστεύουν ότι θυσίασαν τη ζωή τους και ότι στερήθηκαν πράγματα  και καταστάσεις που θα μπορούσαν να απολαύσουν χωρίς τα παιδιά. Στο όνομα αυτής της θυσίας λοιπόν, δημιουργούν στο παιδί ένα αίσθημα «οφειλής» ή «χρέους», με αποτέλεσμα το παιδί να νιώθει ένα μόνιμο άγχος να ικανοποιεί τους γονείς του και να μη φανεί αχάριστο ή μη αντάξιο της ζωής που προσδοκά ο γονιός του για το ίδιο!

Η πιθανή αποτυχία του γάμου των γονιών, η έλλειψη επικοινωνίας μεταξύ τους αλλά και τα συναισθηματικά ελλείμματα που κουβαλούν, τους οδηγούν στην ασυνείδητη προσπάθεια να καλύψουν αυτά τα κενά και να ζήσουν τη ζωή που δεν έζησαν μέσα από τη ζωή του παιδιού τους, με τη συνεχή παρέμβαση τους στις επιλογές του, στο γάμο του, στη δουλειά του, στα οικονομικά του, στην ανατροφή των παιδιών του, παντού.

Όταν το παιδί δυσανασχετήσει, χρησιμοποιούν «γνωστές» εκφράσεις όπως: «Πέρνα καλά και άσε μας εμάς» ή «Εμείς που θυσιαστήκαμε για σένα, δεν το περιμέναμε από σένα αυτό», με στόχο το παιδί να λυπηθεί το «προδομένο-πληγωμένο» γονιό και να συνεχίσει να επιτρέπει τις παρεμβάσεις τους ενδεχομένως εις βάρος της οικογένειάς του.

Οι παρεμβάσεις αυτές «σερβίρονται» με τη μορφή της προθυμίας, της προσφοράς και της εξυπηρέτησης (π.χ. μαγείρεμα ή babysitting εγγονιών), με αποτέλεσμα να δημιουργούν τύψεις και ενοχές στο παιδί – ενήλικα πλέον που «βοηθιέται» από τον εγωπαθή γονιό, μη αφήνοντας το στην ουσία να αυτονομηθεί, μη αφήνοντας το να πατήσει στα πόδια του σα πραγματικός ενήλικας και διατηρώντας πάντα αυτή τη θλιβερή σχέση εξάρτησης.

Από την Ήρα Σαρακηνού, Ψυχολόγο–Ψυχοθεραπεύτρια–Ομαδική Αναλύτρια

Φωτογραφία: iStock/Getty Images/Ideal Images