«Δεν θα κάνω αγιογραφία στον τόπο μου, στο νησί μου. Θα προσπαθήσω να είμαι αντικειμενικός, όσο μπορείς να είσαι με τον έρωτά σου. Γιατί η Ζάκυνθος είναι ο μεγάλος μου έρωτας. Ακόμα και όταν φτάνουμε στα πρόθυρα χωρισμού. Αγάπη δίχως πείσματα δεν έχει νοστιμάδα. Το νησί έχει νοστιμιές και πεισμώνω επειδή κάναμε σημαία ένα σαπιοκάραβο και ξεχάσαμε όλα τα υπόλοιπα.
Σήμερα Ζάκυνθος σημαίνει Ναυάγιο, πάλι καλά που δεν αλλάξαμε το όνομα και από Ζάκυνθο να την λέμε Παναγιώτη. Αυτό είναι το όνομα του λαθρεμποροτσιγαράδικου που σαπίζει σε κείνο το απίστευτης ομορφιάς τοπίο. Αν πάτε, προτιμήστε με πλοίο, γιατί από πάνω μπορεί να πέσετε σε οργισμένη αντιδήμαρχο, που θα σας απαγορεύσει την πρόσβαση.
Κάποτε η Ζάκυνθος ήταν επαρχία του Βασιλείου της Σικελίας. Σήμερα είμαστε λίγο “τα παίρνουμε κρανίο”. Επίσης στο νησί μισούμε τους πεζόδρομους. Δεν τους θέλουμε. Δίνεις τόσα λεφτά για να πάρεις αμάξι και θα σου πουν απαγορεύεται είναι πεζόδρομος;
Γι’ αυτό αν αποφασίσετε να βολτάρετε στον κατ’ ευφημισμόν πεζόδρομο της Αλεξάνδρου Ρώμα, να βολτάρετε με δική σας ευθύνη γιατί μπαίνουν αυτοκίνητα και βγαίνουν μηχανάκια. Επειδή έχουμε καλό νοσοκομείο δεν σημαίνει ότι πρέπει και να το δεις. Δεν είναι αξιοθέατο.
Τα έγραψα και ξεθύμανα και τώρα θα κάνω ερωτική εξομολόγηση στο νησί μου.
Ο Όμηρος την αναφέρει Υλήεσσα, δηλαδή δασώδη. Κάτι ήξερε. Τον ένα χρόνο καίγεται, τον άλλο χρόνο πρασινίζει. Ευλογημένος τόπος. Προφανώς από τον Άγιο Διονύσιο, προστάτη του νησιού. Αν βρεθείτε Αύγουστο στο νησί θα δείτε ότι έχει λιτανείες, πυροτεχνήματα, πολιτικούς και εμποροπανήγυρι. Παστέλι να φάτε και φιτούρες. Γενικώς θα φάτε καλά. Νομίζω πουθενά αλλού δεν υπάρχει τόσο καλό φαγητό, όσο στη Ζάκυνθο. Συμβουλή, να πηγαίνετε όπου πάνε ντόπιοι γιατί ξέρουν αυτοί. Κι αν θέλετε τα καλύτερα ψαχτείτε στα χωριά.
Να ξεκινήσουμε από την ορεινή Ζάκυνθο. Λιμνιώνας, για μένα ο καλύτερος προορισμός. Κατεβαίνεις ένα δρόμο όλο στροφές, η “τελευταία γη” της Ελλάδας και ξαφνικά βρίσκεσαι σε ένα φιόρδ με τη θάλασσα να μπαίνει στην ξηρά, να σκάβει βράχια, να σκαλίζει σπηλιές, να λιάζονται κορμιά κάτω από πεύκα, να κολυμπάς σε παγωμένα κρυστάλλινα νερά και στο βάθος τα καράβια στις γραμμές των οριζόντων. Η ταβέρνα επάνω σερβίρει ποιήματα και την ώρα που ο ήλιος βουτά στην πλευρά της Ιταλίας, παίρνεις όρκο ότι για δευτερόλεπτα είδες την Σικελία. Πιο δίπλα είναι το Πόρτο Ρόξα, το Πόρτο Βρώμη, το Κορακονήσι. Πρέπει να τα επισκεφτείς οπωσδήποτε, αν αντέχεις ανάβαση κατάβαση και μετά συναντάς τα χωριά: Καμπί, Έξω Χώρα, Ορθωνιές, Παντοκράτορας, Άγιος Λέοντας, Αναφωνήτρια με το μοναστήρι, Μαριές, Βολίμες, Λούχα. Ανακαλύψτε τα.
Είναι έρωτας τα ορεινά χωριά και όπου και αν σταματήστε για φαγητό είναι τέλεια. Επισκεφθείτε τις εκκλησιές με τα ξεχωριστά καμπαναριά, βρείτε το Μυκηναϊκό νεκροταφείο και από το λιμανάκι του Άγιου Νικόλα πάρτε βαρκάκι για τις γαλάζιες σπηλιές. Θα σας τυφλώσει η ομορφιά και το χρώμα των νερών. Φέτος, που δεν έχει κόσμο το νησί λόγω κορονοϊού, ευκαιρία να το δείτε όπως ήταν προ τουριστικής λαίλαπας.
Κατεβαίνοντας από τις Βολίμες υπάρχουν δύο διαδρομές. Από θάλασσα θα κάνεις στάσεις για κολύμπι. Το Μικρό Νησί φαντάζει ανεξάρτητο κρατίδιο, σαν ακουαρέλα πάνω στα νερά, ο Μακρύς Γιαλός και τα Ξύγκια. Εκεί είναι δια πάσα νόσον, καθότι ιαματικά τα νερά. Μοσχοβολάει το θειάφι.
Η άλλη διαδρομή έχει θέα που σου κόβει την ανάσα. Πίσω σου, σχεδόν δίπλα σου, ο Αίνος της Κεφαλονιάς, μπροστά οι Αλυκές, το Καταστάρι, ο Αλυκανάς, η εκκλησία στο Άνω Γερακάρι, ο Σκοπός το βουνό, που χωρίζει την πόλη από το Βασιλικό.
Είναι μεγάλο το νησί, χρειάζεσαι αυτοκίνητο. Τα χωριά του Κάμπου είναι μαγικά. Χωμένα στο πράσινο με απομεινάρια προσεισμικά. Ό,τι έμεινε από τους σεισμούς του 1953. Τον Αύγουστο έχει πανηγύρια στις Παναγίες του νησιού. Αν διασχίσεις τον κάμπο φτάνεις στην πόλη, αν πάλι πας από ακτογραμμή δοκίμασε θαλάσσιες προσβάσεις. Αλυκές και Αλυκανάς, οργανωμένες τουριστικά περιοχές με ανθρώπινο πρόσωπο. Τραγάκι (!!) ανεξερεύνητη περιοχή, ακόμα και για ντόπιους. Όλη η διαδρομή έχει ψαροταβέρνες, που θέλουν περιπέτεια αλλά το νησί προσφέρεται για περιπέτεια. Στο Τσιλιβί θα βρείτε την καλύτερη εκδοχή του Λαγανά, έχει πολλά και ακριβά ξενοδοχεία, ανθρώπινη διασκέδαση και κάτι σαν πολυτέλεια.
Σιγά – σιγά πάμε προς την Πόλη του νησιού. Ανεβαίνουμε από το πίσω μέρος. Μπόχαλι. Η πόλη πιάτο από κάτω, το βράδυ τα φώτα της ενώνονται με της Πελοποννήσου και το Ιόνιο φαντάζει σαν λίμνη. Εκεί ψηλά βρίσκονται τα απομεινάρια του Βενετσιάνικου Κάστρου, που ανοίγει το πρωί. Κάτι θα σας πει το θρόισμα των δένδρων. Ιστορίες από μνήμες, που ξεθώριασαν. Πριν στρίψετε για Μπόχαλι. είναι ο Λόφος του Στράνη. Εκεί, όπου ο Διονύσιος Σολωμός ακούγοντας τα κανόνια από το Μεσολόγγι, έγραψε τον Εθνικό ύμνο.
Η Ζάκυνθος είναι το νησί των ποιητών και μάλιστα έχει δύο Εθνικούς ποιητές. Τον Διονύσιο Σολωμό και τον Ούγκο Φώσκολο, εθνικό ποιητή της Ιταλίας. Φυσικά και τον Ανδρέα Κάλβο του οποίου στίχος στολίζει το Δημαρχείο του νησιού. “Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία”. Ίσως γι’ αυτό ο σημερινός Δήμαρχος του νησιού ονομάζεται Αρετάκης. Για να ταιριάζει με την αρετή του Κάλβου. Στην πλατεία του Αγίου Μάρκου υπάρχει το μουσείο Επιφανών Ζακυνθίων με τα Μαυσωλεία του Σολωμού και του Κάλβου. Επισκεφθείτε το οπωσδήποτε! Στην πλατεία Σολωμού υπάρχει το Βυζαντινό Μουσείο. Μπείτε άφοβα, θα αποζημιωθείτε. Θα δείτε τέμπλα εκκλησιών, που σώθηκαν από σεισμούς, έργα φημισμένων αγιογράφων και φεύγοντας αισθάνεσαι την ανάγκη να κάνεις το σταυρό σου. Αυτό βεβαίως θα το κάνεις στον Άγιο. Μην απορήσεις με τις ζαρντινιέρες στον προαύλιο χώρο, έχουμε φυλλανθείς ιερωμένους. Οπωσδήποτε να πάτε στην εκκλησία της Φανερωμένης, η οποία ξαναφτιάχτηκε όπως ήταν προ σεισμών.
Και…καντάδες. Όπου και να πας θα ακούσεις καντάδες. Φωνές σαν των Ζακυνθινών δεν θα ακούσεις πουθενά. Και μην απορήσεις αν ακούσεις ως καντάδα το “Όμορφη μου Κατερίνα”. Ούτε να τολμήσεις να ρωτήσεις.
Και πάμε παρακάτω. Αργάσι. Κλαμπ, μπουζούκια, εστιατόρια, παραλίες και κίνηση. Πολιτισμένα πάντα. Προχωράμε προς Βασιλικό. Απέραντες παραλίες με τέρμα τον Γέρακα. Πάρτε βαθιά ανάσα πριν δείτε τη θέα. Νομίζω είναι η καλύτερη παραλία του νησιού. Φέτος ειδικά. Θα δεις και προστατευόμενες φωλιές χελώνας καρέτα – καρέτα. Να προσέχεις που πατάς. Δεξιά του Γέρακα είναι η Δάφνη. Χαλάλι, που θα σακατέψεις το αυτοκίνητο. Μαγικός κόλπος, νερά κρυστάλλινα να τα πιεις, ήσυχα ταβερνάκια, αριστερά μετά τα βράχια μπορείς να κάνεις και γυμνισμό. Αν με δείτε, κάντε πως δεν με είδατε.
Και φυσικά ο Λαγανάς. Φέτος μάλιστα, που δεν έχει Άγγλους… ακόμα… μαγεύεσαι. Τεράστιος κόλπος, άμμος, οι χελώνες κολυμπούν δίπλα σου. Για τον Λαγανά της νύχτας δεν είδα, δεν πήγα, δεν ξέρω. Να πάτε στο Κερί για ηλιοβασίλεμα και κουνέλι κοκκινιστό. Στη Λίμνη του Κεριού να πάρετε βαρκάκι για το Μαραθονήσι και….φτάνει.
Τα υπόλοιπα ανακαλύψτε τα μόνοι σας. Βρείτε ερημικές παραλίες, πιείτε υπέροχα ντόπια κρασιά, μεθύστε από τις σταφίδες που ξεραίνονται στον ήλιο. Πάνω κάτω αυτό είναι το νησί σήμερα. Το δικό μου είναι ασπρόμαυρο. Σαν τις φωτογραφίες που δεν έχω πια. Με ένα ποδήλατο, που δεν έφτανα τα πετάλια, να σκαρφαλώνω στις μάντρες των θερινών σινεμά, να πιάνω χελώνες για να με πάνε στα βαθιά, να βλέπω τον πατέρα μου να με ψάχνει στους δρόμους με το λουρί στο χέρι, να μεγαλώνω χωρίς γυρισμό ηλικιακά αλλά να αξιώνομαι να γυρίζω στο μεγάλο μου έρωτα. Το νησί μου…»
Από τον Άγγελο Πυριόχο
Φωτογραφίες: iStock/Getty Images/Ideal Images