«Είναι Σεπτέμβρης, στα μισά του, είμαι στην Ιονία οδό, λίγο μετά την Άρτα, και πάω στα Γιάννενα, την πόλη που γεννήθηκα και μεγάλωσα, για το τελευταίο καλοκαιρινό μου ραντεβού. Την πόλη με τη μεγάλη ιστορία ανά τους αιώνες, την πόλη της λίμνης των θρύλων, των μύθων.

Τα τελευταία χρόνια το ’χω σαν έθιμο. Αποχαιρετώ το καλοκαίρι με μία και δύο και τρεις παγωμένες βουτιές στον Βοϊδομάτη Ποταμό, στην Αρίστη, που δεν είναι ούτε 40 λεπτά από την πόλη των Ιωαννίνων.

Πίσω από το βουνό, το Μιτσικέλι, απλώνονται τα Ζαγοροχώρια, ο τόπος της μητέρας μου. Εκεί αισθάνομαι ότι μπορώ να πετάξω για λίγο τη μάσκα της Αθήνας και ν’ αναπνεύσω καθαρό, δροσερό αέρα. Τον αέρα της Πίνδου, της Ηπείρου, των Ιωαννίνων. Γιατί ο αέρας εδώ είναι αλλιώς!

Λες μετά την Άρτα κάτι να αλλάζει στην ατμόσφαιρα; Στον καιρό; Στο νερό; Στα χρώματα; Στις γεύσεις; Στις μυρωδιές; Ειδικά όταν βρέχει, που αναδύονται οι μυρωδιές από το βρεγμένο χώμα. Είναι σπάνιο να βρεθείς στα Γιάννενα και να μην πετύχεις συννεφιά και βροχή.

Σήμερα, όμως, που φτάνω είναι μια ημέρα ηλιόλουστη. Μια σπάνια μέρα. Το πρώτο μου ραντεβού στο Ρολόι, στην κεντρική πλατεία και στο δικό μας Venue. Και μετά το Ρολόι κάτω στη λίμνη, στην κεντρική πύλη του κάστρου. Όποια ώρα κι αν βρεθείς εκεί, όποτε κι αν περάσεις, θα δεις κόσμο να κυκλοφορεί, να δίνει ραντεβού, να συναντιέται, να αγκαλιάζεται, τουλάχιστον στην προ covid εποχή! Απέναντι από το Ρολόι πρέπει να κάνεις οπωσδήποτε μια στάση στο Select για μπουγάτσα. «Μία με τυρί για μένα, παρακαλώ, και ένα ζεστό παραδοσιακό αλμυρό κουλούρι», γιατί πάντα έτσι συνοδεύεται εδώ η μπουγάτσα. Και μετά βόλτα στη λίμνη για καφεδάκι. Αν προλάβεις, δηλαδή, και δεν πετύχεις κανέναν γνωστό ν’ αρχίσετε τα τσίπουρα απ’ το πρωί!

Κατεβαίνω τη Λεωφόρο Δωδώνης, που στη συνέχειά της γίνεται Αβέρωφ, για να βρεθώ στη λίμνη, την θρυλική, ειδυλλιακή και πανέμορφη Παμβώτιδα. Χαζεύω τα αριστουργήματα των αργυροχρυσοχόων, ξακουστά σε ολόκληρη την Ευρώπη όπως και οι Γιαννιώτες τεχνίτες τους. Άλλωστε, η επεξεργασία του ασημιού έχει τεράστια παράδοση και η αργυροχρυσοχοΐα ήταν πηγή πλούτου για την πόλη, που έκανε μεγάλο εμπόριο ιδιαίτερα τον 17ο και τον 18ο αι.

Η παλιά αγορά, τα μαγαζάκια με τα είδη λαϊκής τέχνης, τα σιδεράδικα, η λαϊκή αγορά, το ψαράδικο στην Κάλαρη, η γειτονιά μου, τα παιδικά μου χρόνια. Παντού νέοι άνθρωποι, φοιτητές που μόλις πέρασαν στο Πανεπιστήμιο της πόλης, γεμίζουν τα όμορφα καφέ της και ψάχνουν απεγνωσμένα για επιπλωμένα διαμερίσματα. Τριγύρω όμως βρίσκονται και  κουρασμένοι άνθρωποι του κάματου, άνθρωποι της γης, όμορφοι κι αυτοί, που ψωνίζουν. Τα Ιωάννινα είναι μια πόλη ζωντανή με πολλά πρόσωπα. Μια πόλη φιλόξενη, που θα χαιρετήσεις, θα πεις καλημέρα!

Φτάνω στη λίμνη. Μόνο όταν την δω λέω ότι έφτασα στα Γιάννενα.

Τα Γιάννενα είναι η λίμνη, η Παμβώτιδα, αυτή που τρέφει τους πάντες. Η λίμνη με το νησάκι της και τις βυζαντινές μονές της, η λίμνη της Κυρά-Φροσύνης, η λίμνη του Άη Γιώργη του Νεομάρτυρα -που τον κρέμασαν οι Τούρκοι-, η λίμνη των στεναγμών. Όλα βρίσκονται γύρω απ’ αυτήν.

Η παραλίμνιος διαδρομή ονειρεμένη! Κάτω από πλατάνια 200-300 χρόνων βρίσκεσαι στο Κάστρο. Εκεί η ακρόπολις του, το Ιτς Καλέ,  το Ασλάν τζαμί, ο τάφος του Αλή Πασά, αλλά και τα μουσεία Βυζαντινό και Αργυροχρυσοχοΐας. Όλα μοιάζουν λες και κάνεις μια βόλτα στο παρελθόν.

Μπαίνω στο κάστρο, στην παλιά πόλη και ακούω τ’ άλογα του Αλή Πασά στα καλντερίμια. Βλέπω τις δάδες στις πύλες, ακούω φωνές και βογγητά απ’ τα μπουντρούμια. Αντικρίζω τη γιαγιά μου με τον νταβά στα χέρια να πηγαίνει στο φούρνο το φαγητό για ψήσιμο. Τότε στα σπίτια είχαν πετρογκάζ κι αν δεν ήταν χειμώνας να ανάψει η ξυλόσομπα για να βάλεις το ταψί μέσα στη μασίνα, το πήγαινες στο φούρνο.

Στα Γιάννενα θα φας πολύ καλά. Είναι το χώμα και ό,τι καλλιεργείται εκεί. Είναι τα χωριά με τα εκλεκτά προϊόντα. Φρέσκα αυγά και γάλα, που φτιάχνουν μοναδικές χορτόπιτες, ζυμαρόπιτες με ωραία τυριά απ’ το Μέτσοβο. Τραχανά, γαλοτύρι, φρέσκο κρέας και ψαράκι από την Πρέβεζα, από τον κόλπο του Αμβρακικού και τη γειτονική Λευκάδα, αλλά και ποταμίσια χέλια και πέστροφες. Και μην ξεχνάτε τον μοναδικό γκουρμέ μεζέ της λίμνης: τα βατραχοπόδαρα.

Στα Γιάννενα όμως θα κάνεις και ωραίες εκδρομές. Αρχικά ποδηλατάδα το γύρο της λίμνης. Έπειτα, στο μοναδικής ομορφιάς σπήλαιο του Περάματος, που απέχει μόλις 4 χιλιόμετρα από την πόλη, στα γειτονικά Ζαγοροχώρια, στο Μέτσοβο για σκι, ζεστή φασολάδα και σουβλιστά. Βόλτα στο Πάπιγκο, στην Αστράκα, στη Δρακόλιμνη, στον Βίκο και για ράφτινγκ στον Βοϊδομάτη.

Μοναδικές διαδρομές για πεζοπορία, υπέροχα πανηγύρια αν βρεθείς καλοκαίρι, πηγές με τρεχούμενα κρυστάλλινα νερά, πανύψηλα έλατα, τεράστια πλατάνια.

Αλλά κι από την από την άλλη μεριά, από τα Τζουμέρκα, οι εκδρομές είναι υπέροχες. Στην αρχαία Δωδώνη, τον τόπο λατρείας του Δία με το μαντείο και το αρχαίο θέατρο, το μεγαλύτερο, που κατασκευάστηκε τον 3ο αι. π. Χ.

Εκεί και ο ποταμός Αχέροντας με το νεκρομαντείο, η «Πρεβεζάρα» -η Πρέβεζα, δηλαδή- για μπανάκι και σαρδέλα στα κάρβουνα, η Πάργα πιο κει, τα μοναδικά Σύβοτα.

Και ξέρετε τι μου έχει λείψει από τα Γιάννενα; Ο χειμώνας τους. Να ’χει κρύο, να μυρίζουν τα τζάκια απ’ το κάστρο, να ’χει ομίχλη, να παγώνει η λίμνη κι εγώ ντυμένος καλά, μ’ ένα ζεστό τσάι στα χέρια να κάνω βόλτα ολόγυρά της.

Ατέλειωτη κι ευλογημένη η Ήπειρος. Πανέμορφα τα Γιάννενα, και αυτό που καταλαβαίνω πια είναι ότι πάντα θα υπάρχει ένα νέο μέρος που θ’ ανακαλύπτω…