«Άφησα την καρδιά μου στην Τήνο, στο υπέροχο άγριο νησί των Κυκλάδων με τα όμορφα χωριά, τους περίτεχνους περιστεριώνες, τις παραλίες με την χρυσή άμμο και τα κρυστάλλινα βαθυγάλανα νερά. Την πατρίδα σπουδαίων γλυπτών, τον τοπικό γαστρονομικό παράδεισο και φυσικά την Παναγιά, που δεσπόζει η εκκλησία της στην είσοδο του λιμανιού.
Ήμουν παιδί, 20 χρόνια πριν, όταν πρωτογνώρισα το νησί. Πήγαμε με τη μητέρα και τα αδέρφια μου και μείναμε στην Αετοφωλιά, ένα πανέμορφο ορεινό χωριό.
Σοκάκια στο χωριό Αετοφωλιά
Η πρώτη ανάμνηση που έχω από την Τήνο είναι ίσως από τι ς πιο ευτυχισμένες παιδικές στιγμές της ζωής μου. Ήταν το πρώτο μπάνιο στην παραλία της Κολυμπήθρας. Θυμάμαι να κολυμπάμε με τα αδέρφια μου, να παίζουμε με τα κύματα σε απόλυτο παραλήρημα κι έπειτα να βγαίνουμε σαν μαγεμένοι, να κυλιόμαστε στην άμμο, να γινόμαστε χάλια-από κορυφής μέχρις ονύχων- και μετά πάλι πίσω στη θάλασσα.
H παραλία της Κολυμπήθρας
Άλλη μια πολύ έντονη ανάμνηση που έχω από το νησί, είναι όταν μια Άνοιξη, χρόνια πριν, γνώρισα έναν ταπεινό ντόπιο χαράκτη, που μου είπε την ιστορία του. Του είχαν προσφέρει δουλειά στο εξωτερικό, πάνω στην τέχνη του, μόνο για ενάμιση μήνα με πολλά λεφτά κι εκείνος αρνήθηκε, γιατί όπως μου είπε, αν έφευγε η γη του θα πέθαινε. «Έχω βάλει δύο βλαστάρια, κορίτσι μου, κι αν φύγω δεν έχω κανέναν να τα φροντίζει, θα μου πεθάνουν» μου είπε. Αυτό μου είχε κάνει πολύ μεγάλη εντύπωση τότε.
Και το κατάλαβα με τα χρόνια γιατί από τότε όσο μεγάλωνα, πάντα επέστρεφα στη Τήνο. Λες και κάτι με τραβάει πάντα στο νησί της Παναγίας, το Kυκλαδονήσι με την άγρια ομορφιά.
O Ναός της Παναγίας της Ευαγγελίστριας
Τα καλοκαίρια λυσσομανούν οι άνεμοι, ο Καλάις και ο Ζήτης κατά την μυθολογία, οι δύο φτερωτοί γιοι του Βορέα, που σκότωσε ο Ηρακλής κατά το πέρασμά του από την Τήνο.
Το λιμάνι της Τήνου
Κι είναι οι αρχετυπικές μορφές των γνωστών μελτεμιών, που το θέρος επισκέπτονται τις Κυκλάδες και ειδικά την Τήνο. Τους θερινούς μήνες, τα κύματα μεγαλώνουν και οι δυνατοί άνεμοι φυσάνε από παντού αλλάζοντας πολύ συχνά κατεύθυνσή. Αν συμφιλιωθείς και συντονιστείς με τα μελτέμια, αν δηλαδή παρακολουθήσεις σωστά τον αέρα, μπορείς πάντα να βρεις μια παραλία απάνεμη. Και αξίζει τον κόπο να την ανακαλύψεις γιατί οι παραλίες της Τήνου είναι μαγικές.
Άγιος Ρωμανός
Αν κινηθείς έξυπνα το τοπίο σε αποζημιώνει και με το παραπάνω. Ο αέρας του νησιού σε ξεσηκώνει με τον τρόπο του να ανακαλύψεις όσες περισσότερες μπορείς. Ξυπνάς το πρωί, τσεκάρεις τον αέρα και λες, «πού θα πάμε σήμερα;». Αγαπιανή ή Καλύβια; Άγιο Ρωμανό ή Λιβάδα; Άγιο Φύλακτο ή Απηγανιά;
Απηγανιά
Ο αέρας όμως πέφτει σίγουρα τις ημέρες που γεμίζει το φεγγάρι. Η καλοκαιρινή πανσέληνος της Τήνου είναι πάντα μια αποκάλυψη…Κι αφού οι βορεάδες γιοι αφήνουν τη Σελήνη στην ησυχία της είναι μία καλή ευκαιρία για βραδινό μπάνιο. Την Άνοιξη πάλι, όλα ανθίζουν και ο τόπος μεταμορφώνεται σε αυτό που εγώ το λέω,«το νησί με τα χρώματα». Οι σκάλες, -«πεζούλες» κατά τους ντόπιους- που είναι φτιαγμένες σε ολόκληρη την ύπαιθρο του νησιού,γεμίζουν πυκνή βλάστηση. Αυτό το φαινόμενο υπάρχει στην Τήνο από την αρχαιότητα, το επινόησαν οι άνθρωποι της Τήνου, για να συγκρατεί το νερό και την υγρασία, να προστατεύει από τους ανέμους και να κάνει το χώμα πιο έφορο. Έτσι υπάρχει στο νησί μεγάλη αφθονία.
Καλύβια
Κάποτε άκουσα κάποιον να λέει πως η Τήνος θα έπρεπε να χαρακτηριστεί ως «μνημείο του ανθρώπινου μόχθου». Οι ντόπιοι είναι δεμένοι με τη γη τους, την αγαπούν, την φροντίζουν και αυτή τους ανταμείβει. Έτσι προκύπτουν και οι τοπικές γεύσεις. Άγρια αγκινάρα, κάππαρη, λιαστές τομάτες, τυράκι Τήνου, λούζα, σύκα, δαμάσκηνα, ροδάκινα και φυσικά τα αμπέλια. Το κρασί και το ρακάκι. Αυτά τα ανακαλύπτεις, στην αυθεντική τους μορφή, κυρίως στα ορεινά χωριά, που με κέντρο το επιβλητικό βουνό του Εξώμβουργου, διαχέονται σε όλο το νησί.
Περιπλανηθείτε στα σοκάκια του χωριού Αγάπη
Τα χωριά της Τήνου είναι ένας θησαυρός, που οι παραθεριστές ανακάλυψαν σχετικά πρόσφατα.
Θυμάμαι παλιά, όταν έλεγα πως πήγαινα στην Τήνο, μου απαντούσαν πάντα με μια ερώτηση: «Για προσκύνημα;». Γιατί το νησί ήταν κυρίως γνωστό για την θαυματουργή εικόνα της Παναγιάς και τον Ναό της Ευαγγελίστριας, που δεσπόζει στην Χώρα του νησιού και δέχεται προσκυνητές από παντού όλη τη διάρκεια του χρόνου. Όχι άδικα ακόμα και για τους πιο δύσπιστους. Αρκεί να σκεφτεί κανείς το αρχέτυπο της Μάνας Γης και το ρόλο που κρατάει στο νησί αυτό.
Η πλατεία στα Δυο Χωριά
Να θυμίσω ότι η εικόνα βρέθηκε μετά από ανασκαφές, έπειτα από το όραμα της Αγίας Πελαγίας, βαθιά μέσα στη γη.
Χρώματα στα σοκάκια της Χώρας (photo instagram @erasmia_kor)
Στην Χώρα λοιπόν μπορείς να ευχαριστήσεις τη Μάνα Γη αλλά στα χωριά μπορείς να την γνωρίσεις: Αγάπη, Καρδιανή, Καλλονή, Βωλάξ, Δυο Χωριά, Τριαντάρο, Φαλατάδο, Αετωφωλιά, Κώμη. Η ανάπτυξη, που έχουν πάρει τα χωριά αυτά είναι μεγάλη. Κρατάνε όμως σταθερά τις αξίες, την αισθητική, την αρχιτεκτονική και το τοπικό χρώμα.
Το χωριό Φαλατάδο
Στο χωριό Κρόκος, η ταβέρνα της «κυρα-Λενιώς», στην πλατεία της Κώμης το μπαρ «Καλάις» και το μεζεδοπωλείο «Σβούρα», στην Αετοφωλιά «τα Φυσ’ αέρα» και η «Κουναριά», στην Στενή το «Ντουάρ», στην Καλλονή ο «Μαθιός», στον Τριαντάρο το νεόδμητο ξενοδοχείο «Aeolis Tinos Suites» άψογα εναρμονισμένο στο περιβάλλον με το εξαιρετικό εστιατόριο Zoga και στα Δυο Χωριά η ομώνυμη ταβέρνα στην κεντρική πλατεία του χωριού.
Η μοναδική θέα από το Aeolis Tinos Suites
Μία από τις πολυτελείς σουίτες στο Aeolis Tinos Suites
H πλατεία της Κώμης (photo credit @JuliaXimage)
Όλα δένουν αρμονικά στην Τήνο, που πάντα ήξερα. Τα περίτεχνα βοτσαλωτά πατώματα και οι Περιστεριώνες, δείγματα απαράμιλλης τοπικής λαϊκής τέχνης από τα πιο εντυπωσιακά «έργα τέχνης» των Κυκλάδων και σήμα κατατεθέν του νησιού.
(photo credit @JuliaXimage)
Το χωριό Βώλαξ, με τους μεγάλους ολοστρόγγυλους βράχους – σαν γιγάντια βότσαλα που έπεσαν από τον ουρανό -, τα ψάθινα καλάθια και το υπαίθριο θεατράκι.
Στο χωριό Βώλακα, είναι γραμμένα παντού ποιήματα γνωστών ποιητών (photo instagram @taxidevoumemazi)
Οι τεράστιοι, ολοστρόγγυλοι βράχοι στον Βώλακα
Τον Πύργο του Γιαννούλη Χαλεπά, του Νικηφόρου Λύτρα, του Δημήτριου Φιλιππότη και της σχολής μαρμαρογλυπτικής. Ο μύθος θέλει τον Φειδία να δίδαξε γλυπτική στους Τηνιακούς.
To πανέμορφο χωριό Πύργος
Τα Υστέρνια με την όμορφη πλατεία, που δεσπόζει στην απότομη πλαγιά ψηλά πάνω από τον κόλπο ανάμεσα στην Καρδιανή και τον Πύργο.
Η όμορφη πλατεία, με την μοναδική θέα, στο χωριό Υστέρνια
Γιατί στην Τήνο, η Μάνα Γη δεν καλλιεργείται μόνο, αλλά αντανακλάται και σμιλεύεται με μεράκι από άξιους εργάτες της τέχνης. Η λίστα των καλλιτεχνών του νησιού, από το παρελθόν μέχρι και τις μέρες μας είναι μακρά και σημαντική. Και αυτό σε κάνει να θέλεις να ευχαριστήσεις ξανά την Παναγιά…
Το χωριό Καρδιανή
Για όλους αυτούς τους λόγους κι ακόμη περισσότερους, όταν με ρωτάνε από πού είμαι, εγώ απαντώ: «Η καρδιά μου είναι στην Τήνο». Κι όποιος κατάλαβε, κατάλαβε.
Από την Αννίτα Κούλη
Φωτογραφίες: iStock/Getty Images/Ideal Images, www.tinos.gr
Φωτογραφία εξωφύλλου: Instagram @pelagia_kouk