Στέλιος Μάινας: «Έχω παίξει ξύλο για μια γυναίκα»

Ο Στέλιος Μάινας είναι ένας πολύ καλός ηθοποιός. Με τον καλλιτεχνικό του τρόπο- εκ των έσω- σου χαρίζει αβίαστα τη συγκίνηση και το χαμόγελο που θεραπεύουν την ψυχή σου. Σημαντικός και κατασταλαγμένος μπορεί να παίζει και να αποδίδει -επί της ουσίας- την ψυχή του κάθε ρόλου όπως κάνει και στον ανθισμένο και πολύ όμορφο θεατρικό «Κήπο» με τον οποίο θα ταξιδέψει σε όλη την Ελλάδα και θα δώσει στο κοινό έναν λόγο για να ονειρευτεί, να ξεχαστεί και να ψυχαγωγηθεί με έναν τρόπο ιαματικό.

Η καλλιτεχνική δημιουργία, η προετοιμασία μιας θεατρικής παράστασης, σας ενθουσιάζει ή σας προκαλεί και «βαρεμάρα;»

Την καλλιτεχνική διαδικασία δεν τη βαριέσαι ποτέ. Ακολουθεί μία δική της γραμμή. Το καλλιτεχνικό έργο λειτουργεί αυτόνομα και αυτό που κάνει είναι να σε «περιμένει» για να σε τραβήξει μαζί του, όταν βεβαίως είσαι έτοιμος να μπεις στο ρυθμό του. Είναι ένα είδος «μαγειρικής» αυτό που καλείσαι να κάνεις και έχεις για «οδηγό» το κείμενο. Ένα κείμενο που σε προκαλεί να το κατανοήσεις και να το ερμηνεύσεις. Όταν είναι πολύ καλό, και στον «Κήπο» έχουμε ένα εξαιρετικό κείμενο, κάθε μέρα ανακαλύπτεις και κάτι καινούριο, κάτι διαφορετικό που σε κρατά σε εγρήγορση

Σε αυτή τη «μαγειρική» ποια είναι τα συστατικά που σας κάνουν καλό μάγειρα άρα και καλό ηθοποιό όλα αυτά τα χρόνια; Αν θεωρείται ότι είστε καλός ηθοποιός

 Είναι απαραίτητο να μην έχεις άποψη για το αν είσαι καλός ή κακός ηθοποιός. Πρωτίστως πρέπει να κάνεις τη δουλειά σου. Όμως το δώρο που σου κάνουν τα χρόνια που περνούν – και εσύ εξακολουθείς να υπάρχεις μέσα στον χώρο της τέχνης- είναι να είσαι σε θέση να γνωρίζεις πώς γίνεται η συνταγή. Αυτό οδηγεί σε μία όμορφη συναλλαγή με το κοινό, μια ανταλλαγή ενέργειας που μπορεί να αναδείξει και να δώσει αξία και λόγο ύπαρξης σε αυτό που κάνεις

Στο κοινό αρέσει η «μαγειρική» σας, ο κόσμος σας σέβεται και σας ακολουθεί στην καλλιτεχνική σας πορεία. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Το κοινό σε ακολουθεί και σε σέβεται όταν το νοιάζεσαι, όταν δεν λειτουργείς ελιτίστικα και αυτό που έχεις στο μυαλό σου είναι να ικανοποιήσεις «τον κόσμο». Αν δεν το σέβεσαι το κοινό απογοητεύεται και απομακρύνεται. Άλλωστε η τέχνη ήταν ανέκαθεν ιαματική. Θεραπεύει την ψυχή του θεατή. Όποιος πηγαίνει να δει μία παράσταση προσμένει την παρηγοριά, τη διασκέδαση και την ψυχαγωγία. Αν με τη δουλειά σου του δίνεις όλα αυτά τότε ναι! Θα σε ακολουθεί και θα στέκεται δίπλα σου, σε αντίθετη περίπτωση θα σε βάλει στην άκρη

 Η τέχνη είναι θεραπευτική για τον θεατή, ισχύει το ίδιο και για εσάς;

Το θέατρο για τον ηθοποιό είναι ψυχοθεραπευτικό, το θέατρο έχει σώσει ζωές. Οι ηθοποιοί δεν φημιζόμαστε για τον στέρεο χαρακτήρα μας, είμαστε εύθραστοι. Αυτή η δουλειά μας γιατρεύει.. μας λυτρώνει

Υπάρχει μία εποχή – πολύ δύσκολη- που να είχατε νιώσει ότι αν δεν είχατε την τέχνη σας θα είχατε «χαθεί;»

Αυτή είναι η καθημερινότητά μας, η σκηνή είναι το καταφύγιό μας

Από όλα όσα έχετε ζήσει μέχρι σήμερα ποιες συναντήσεις- ποιες συνεργασίες- φυλάτε για τα καλά στην ψυχή σας;

Οι στιγμές που θυμάται κάθε καλλιτέχνης είναι αυτές που διακρίνονται για την τρυφερότητά τους. Αισθάνομαι τυχερός επειδή στο θέατρο ανδρώθηκα δίπλα σε σημαντικούς ανθρώπους. Θα αναφέρω τον Μίνω Βολανάκη, τον Μιχάλη Κακογιάννη, τον Ανδρέα Βουτσινά, τον Αλέκο Αλεξανδράκη, την Τζένη Καρέζη, τον Κώστα Καζάκο, τη Νόνικα Γαληνέα, την Αλίκη Βουγιουκλάκη, τον Σπύρο Βραχωρίτη, τον Γιάννη Χουβαρδά και την Κάτια Δανδουλάκη. Ήταν όλοι τόσο διαφορετικοί άνθρωποι και καλλιτέχνες αλλά αυτό που τους ενώνει, στην ψυχή μου, είναι η αγάπη και ο σεβασμός που είχαν απέναντι στη δουλειά τους όταν βρέθηκα εκεί, νέος, μαζί τους

Πώς ήσασταν στα νιάτα σας;

Ήμουν όπως είναι κάθε νέος άνθρωπος. Η νεότητα έχει γκάζια και έτσι πρέπει. Η κεκτημένη ταχύτητα είναι χαρακτηριστικό της νιότης, το είχα αυτό το χαρακτηριστικό και προσπάθησα να πατήσω φρένο για να μην εκτροχιαστώ. Υπήρχε η αδρεναλίνη που χρειάζεσαι σε αυτή την ηλικία για να κάνεις παράτολμα πράγματα, έτσι είναι «κατασκευασμένοι» οι νέοι

Υπήρξατε έντονος στον έρωτα, στις προσωπικές σχέσεις, στις αντιδράσεις σας απέναντι στους μεγαλύτερους;

Ήμουν έντονος και γκαζωμένος σε όλα

Μεγάλες αλητείες κάνατε;

Πράξεις παρανομίας δεν κάναμε, δεν προκαλούσαμε την αδρεναλίνη για την αδρεναλίνη. Διαχωρίζαμε το απαγορευμένο- το παράνομο- και το αποφεύγαμε. Τα φοβερά ξενύχτια, η δίψα για ζωή, η ροπή προς την ακρότητα υπήρχαν αλλά αυτό δεν ήταν αλητεία. Αλητεία είναι να θέτεις σε κίνδυνο τον άλλον, δεν το έκανα. Για τη δική μου γενιά το πιο σημαντικό ήταν και παραμένει το να είναι καλά και ασφαλείς οι άνθρωποι που έχεις δίπλα σου, αυτό μετράει

Μεγάλους έρωτες έχετε ζήσει;

Ναι, ποιος δεν έχει ζήσει μεγάλους και έντονους έρωτες;

Έχετε παίξει ξύλο για μια γυναίκα;

Έχει γίνει και αυτό

Ποια ήταν η σχέση με τους γονείς σας; Είστε παιδί χωρισμένων γονιών

Πολύ καλή, έβλεπα στον τρόπο τους την αξιοπρέπεια και την αποδοχή, αυτά ένιωθα και μου αρκούσε

Από τους δύο ποιος ήταν ο πιο «ξεχωριστός;»

Ήμουν το παιδί της μαμάς μου, αυτή είναι η αλήθεια. Μεγάλωσα σε ένα σπίτι με γυναίκες, αφού μιλάμε για μία μονογονεϊκή οικογένεια μιας άλλης εποχής, της εποχής που οι γυναίκες κυριαρχούσαν. Υπήρχε η μάνα μου, οι ξαδέρφες μου, οι φίλες τους και πάει λέγοντας. Είχα και τον αδερφό μου αλλά οι γυναίκες ήταν πολλές. Αυτό βεβαίως «γέννησε» μια τρυφερότητα από την πλευρά τους αλλά και από τη δική μου την πλευρά. Κατάλαβα και αγάπησα τη γυναικεία ψυχή από πολύ μικρός. Ξέρω τί σημαίνει γυναίκα. Αγάπησα πολύ τη μάνα μου αλλά αγάπησα και την ιδέα της γυναίκας. Την ιδέα της μητέρας, του θηλυκού και εκτίμησα όλα όσα μπορεί να προσφέρει η αξία της γυναίκας στην κοινωνία

Εκτός όμως από την τρυφερότητα μία γυναίκα μπορεί να τρελάνει έναν άντρα, έτσι δεν είναι;

Η γυναίκα είναι ένα μυστηριακό πλάσμα. Αυτό προκύπτει από το ότι είναι αυτή που φέρνει ένα παιδί στον κόσμο με έναν τρόπο που δε μπορεί να εξηγηθεί. Η ικανότητα της σύλληψης δεν έχει ξεπεραστεί ακόμα και από τα πιο σημαντικά τεχνολογικά μας επιτεύγματα. Αυτό το θαύμα που μόνο ένα θηλυκό πλάσμα μπορεί να το πετύχει «από κατασκευής»- από την φύση – είναι για κάθε άντρα ένα μυστήριο κατάκτησης. Κάπως έτσι οι γυναίκες έχουν – στα μάτια των αντρών- δισυπόστατη μορφή. Υπάρχει ένας μεγάλος θαυμασμός για κάτι που μπορεί να κάνει μια γυναίκα- να φέρει στον κόσμο ένα παιδί- και την ίδια στιγμή νιώθουν ζήλια, όχι με την κακή έννοια- επειδή ένας άντρας δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ σε αντίθεση με τη γυναίκα που είναι 100% ολοκληρωμένος άνθρωπος, έχει φροντίσει η φύση για αυτήν

Υπάρχουν κάποια λόγια της μητέρας σας, ή κάποια χειρονομία, που όταν τα «φέρνετε» στο μυαλό σας νιώθετε συγκινημένος;

Είμαι νησιώτης, γεννήθηκα στη Σύρο αν και μεγάλωσα στον Βύρωνα, και στα νησιά ο αρχηγός του σπιτιού ήταν- ανέκαθεν- η γυναίκα- αυτό είδα και έμαθα. Οι άντρες, είτε ναυτικοί, είτε ψαράδες έφευγαν και έλειπαν πολλές ώρες, μέρες ή και μήνες από το σπίτι. Αυτός που έμενε πίσω ήταν η γυναίκα που γινόταν αυτομάτως ο αρχηγός. Αυτές οι γυναίκες καλούνταν να παίξουν έναν ρόλο και κατά τη διάρκεια της απουσίας του άντρα να γίνουν και λίγο άντρες. Κάτι πολύ όμορφο και πολύτιμο για εμένα ήταν όταν έβλεπα τις γυναίκες του νησιού μου- της Αντιπάρου- κάθε φορά που για κάποιο λόγο ένιωθαν συγκινημένες – να πηγαίνουν στο διπλανό δωμάτιο και να κρύβονται για να μην τους δουν τα παιδιά. Εξέφραζαν αυτά που ένιωθαν, μόνο, όταν ήταν παρούσες οι φίλες τους. Αυτή η εσωτερική σεμνότητα, η ανάγκη να κρύψουν το συναίσθημα- όχι από φόβο αλλά από συστολή γιατί έπρεπε να κρατήσουν όρθιο το σπίτι – είναι μία ανάμνηση που με συγκινεί μέχρι σήμερα

Και ερχόμαστε στο παρόν που μοιράζεστε -την ίδια θεατρική σκηνή- με τη γυναίκα της ζωής σας, τη σύζυγό σας, και παίζεται μαζί στην παράσταση « Ο Κήπος». Πόσο ωραίο και πόσο δύσκολο είναι αυτό;

Πρωτίστως όταν παίζεις με τη γυναίκα σου-αυτομάτως- είναι αυτή που σε ανέχεται. Όταν βρισκόμαστε στη δουλειά χρησιμοποιούμε μία συγκεκριμένη γλώσσα συμπεριφοράς – μεταξύ συναδέλφων- και προσέχουμε τί λέμε και τί κάνουμε για να μην παρεξηγηθούμε. Εδώ αυτό δεν είναι κάτι που με απασχολεί και μπορώ να κάνω ό,τι θέλω αφού εφησυχάζω και δεν έχω στο μυαλό μου ότι πρέπει να είμαι μαζεμένος για να μην έχουμε παρανοήσεις. Κάπως έτσι έχω στα χέρια μου ένα εργαλείο με στόχο να κάνω άνετα και πολύ καλά τη δουλειά μου. Από την άλλη πλευρά μου αφαιρεί ένα σημαντικό κομμάτι, αυτό του «νέου προσώπου» που καλείσαι να ανακαλύψεις εξ αρχής. Αν και κάθε ηθοποιός όταν παίζει είναι πολλά και διαφορετικά πράγματα όταν είμαι εκεί επάνω με τη γυναίκα μου το σκηνικό της πρόσωπο παύει να είναι συγγενικό μου πρόσωπο και γίνεται κάτι ουδέτερο προκειμένου να υπάρξει μία δημιουργική συνύπαρξη και μία καλλιτεχνική συνάντηση που έχει αξία. Εκείνη τη στιγμή δεν βλέπω τη γυναίκα μου πάνω στο σανίδι αλλά μία ηθοποιό. Γίνεται και πάλι «η γυναίκα μου» όταν η παράσταση τελειώνει

Ποιος μαλώνει ποιον στον «Κήπο;»

Ο σκηνοθέτης. Μας μαλώνει και τους δύο με στόχο να είμαστε σε εγρήγορση και να κάνουμε σωστά τη δουλειά μας

Έχετε «συλλάβει» τον εαυτό σας να «χαζεύει» τη γυναίκα σας, την θαυμάζετε επί σκηνής;

Φυσικά, όχι όμως επειδή είναι γυναίκα μου αλλά επειδή είναι πολύ καλή ηθοποιός και το «καλό» στο θέατρο είναι πάντοτε παραλυτικό όπως όλα τα καλά πράγματα στην ζωή. Για παράδειγμα ένα καλό φαγητό, ακόμα και ένα καλό κοκτέιλ μπορεί να σου φέρει δάκρυα στα μάτια

Τι όμορφο έχει ο «Κήπος» για τον κόσμο;

Έχει μία πολύ απλή συνθήκη. Ένα ερώτημα που τίθεται από την αρχή και δίνεται –με επαναλαμβανόμενο τρόπο- μία απάντηση «έχουμε ανάγκη τον άλλον;». Είμαστε αρκετά δυνατοί για να σταθούμε μόνοι μας ή η μοναξιά μας κάνει αδύναμους και ανήμπορους; Η απάντηση είναι απλή, έχουμε ανάγκη από όλους και από όλα. Έχουμε ανάγκη την αγάπη, την προσοχή και τη συνύπαρξη

Στις μέρες της καραντίνας που πέρασε και της πανδημίας που παραμένει πόσο αλλάξαμε και τι καταλάβαμε;

Κατά τη διάρκεια της καραντίνας αυτό που μου έκανε μεγάλη εντύπωση, παρατηρώντας τους ανθρώπους, είναι η απόλαυση που διέκρινα στον τρόπο τους όταν πήγαιναν μία βόλτα στο πάρκο, λίγα μέτρα μακριά από το σπίτι τους. Αυτή την απόλαυση δεν τη γνώριζαν πριν την καραντίνα και κάτι τόσο απλό έγινε –ξαφνικά- ένα τεράστιο δώρο. Μέσα λοιπόν από την απαγόρευση και τον περιορισμό ανακαλύψαμε την αξία των μικρών πραγμάτων, αυτό καταλάβαμε. Την ίδια στιγμή, αυτό που έχει μεγαλύτερη αξία είναι το ότι πρέπει να νιώθουμε τυχεροί που μπορούμε, ακόμη, να αναπνέουμε.

Φωτογραφίες: Πάτροκλος Σκαφίδας