Η σημερινή μέρα μας υπενθυμίζει τη θλιβερή πραγματικότητα που εξακολουθούν να βιώνουν εκατομμύρια κορίτσια σε όλο τον κόσμο. H «πρακτική» της κλειτοριδεκτομής είναι διαδεδομένη και ριζωμένη στην ψυχή και το μυαλό των κατοίκων σε αρκετές από τις φτωχότερες χώρες του κόσμου.
– Στη Μπουρκίνα Φάσο για παράδειγμα, το 76% των κοριτσιών και των γυναικών από 15 έως 49 ετών έχουν υποστεί αποκοπή/ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων.
– Στις περισσότερες περιοχές της Αφρικής η μία στις πέντε γυναίκες 15-49 εξακολουθεί να πιστεύει πως η πρακτική αυτή πρέπει να συνεχιστεί (22% στην υποσαχάρια Αφρική).
– Περισσότερα από 125 εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες που ζουν σήμερα έχουν πέσει θύματα της πρακτικής της αποκοπής/ακρωτηριασμού των γεννητικών τους οργάνων.
– Περίπου 30 εκατομμύρια κορίτσια εξακολουθούν να διατρέχουν κίνδυνο να υποστούν την πρακτική της αποκοπής/ακρωτηριασμού των γεννητικών τους οργάνων μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Η «μορφή» της κλειτοριδεκτομής
Η μορφή του γενετήσιου ακρωτηριασμού μπορεί να ποικίλλει από χώρα σε χώρα καθώς και ανάμεσα σε διαφορετικές εθνοτικές ομάδες και φυλές της ίδιας χώρας. Σε ορισμένες χώρες αφαιρείται ολικά ή μερικά μόνο η κλειτορίδα, σε άλλες παράλληλα αφαιρούνται και τα εσωτερικά χείλη του αιδοίου ενώ, κυρίως στις χώρες της Ανατολικής Αφρικής, αφαιρούνται τα εσωτερικά χείλη και/ή τα εξωτερικά χείλη του αιδοίου, μαζί ή χωρίς αφαίρεση της κλειτορίδας και στη συνέχεια ράβονται μαζί τα εξωτερικά και τα εσωτερικά χείλη καλύπτοντας την ουρήθρα και τον κόλπο και αφήνοντας μόνο μια μικρή τρύπα για να φεύγουν τα ούρα.
Ποικίλλει επίσης ο χρόνος κατά τον οποίο λαμβάνει χώρα ο γενετήσιος ακρωτηριασμός των γυναικών. Σε πολλές χώρες λαμβάνει χώρα πριν την ηλικία των 5 ετών ενώ σε άλλες γίνεται μέχρι και την εφηβεία. Μεγαλύτερα ποσοστά γενετήσιου ακρωτηριασμού των γυναικών συναντώνται σε χώρες της Ανατολικής Αφρικής (Σομαλία, Ερυθραία, Αιθιοπία, Τζιμπουτί, Αίγυπτος) όπου τα ποσοστά ξεπερνούν το 80 και το 90%.
Ο γενετήσιος ακρωτηριασμός των γυναικών έχει αρνητικές συνέπειες τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία των γυναικών ενώ επηρεάζει τη σεξουαλική τους ζωή. Μπορεί, μεταξύ άλλων, να προκαλέσει μολύνσεις και χρόνιους πόνους αλλά και στειρότητα ή επιπλοκές κατά τον τοκετό. Πολλές φορές κατά τη διάρκεια του ακρωτηριασμού προκαλείται αιμορραγία που μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.
Σε πολλές από τις χώρες όπου εφαρμόζεται υπάρχουν νόμοι που τον απαγορεύουν αλλά δεν εφαρμόζονται επαρκώς ή καθόλου. Το 2012 η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών αναγνώρισε τον γυναικείο γενετήσιο ακρωτηριασμό ως παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ψήφισε ομόφωνα να εντατικοποιηθούν οι προσπάθειες για την κατάργησή του.
Κλειτοριδεκτομή: Μερική ή ολική αφαίρεση της κλειτορίδας ή σε μερικές περιπτώσεις μόνο την πόσθη της κλειτορίδας (ανάλογη της περιτομής).
Εκτομή: Κλειτοριδεκτομή με μερική ή ολική αφαίρεση της κλειτορίδας και τον μικρών χειλέων, με ή χωρίς αφαίρεση των μεγάλων χειλέων.
Αγκτηριασμός: Στένεμα του κολπικού ανοίγματος με συρραφή και εκτομή των μικρών ή μεγάλων χειλέων, με ή χωρίς κλειτοριδεκτομή.
Άλλα: Όλες οι επιβλαβές διαδικασίες για μη ιατρικούς λόγους όπως, τρυπήματα, εκτομές, εκδορές και καυτηριασμός των γεννητικών οργάνων.
Γίνεται – δικαιολογείται (μεταξύ άλλων)
Για τον έλεγχο της γυναικείας σεξουαλικότητας: Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ορισμένοι πιστεύουν ότι με αυτή την πρακτική περιορίζεται η σεξουαλική επιθυμία των γυναικών και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να παραμείνουν παρθένες μέχρι τον γάμο τους.
Για λόγους θρησκείας: Η πρακτική εφαρμόζεται τόσο σε μουσουλμανικές όσο και σε χριστιανικές κοινότητες, καθώς και σε οπαδούς αυτόχθονων θρησκειών. Αν και ούτε το Ισλάμ, ούτε ο Χριστιανισμός προωθούν αυτή την πρακτική, συχνά το θρησκευτικό δόγμα χρησιμοποιείται για να τη δικαιολογήσει.
Για λόγους αισθητικής: Σε ορισμένες κοινότητες, ο ακρωτηριασμός των γεννητικών οργάνων παρουσιάζεται ως μια πρακτική που ομορφαίνει τη γυναίκα.
«Το λουλούδι της ερήμου»
Το μοντέλο και ακτιβίστρια Γουόρις Ντίρι, που έχει υποστεί το βάναυσο τελετουργικό σε ηλικία 5 ετών, έχει μιλήσει στη Vogue για τις προσπάθειες που καταβάλλει ώστε να εξαλειφθεί η διεθνώς αναγνωρισμένη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών. Η ίδια, σε ηλικία 13 ετών διέφυγε από έναν αναγκαστικό γάμο και βρέθηκε στο Λονδίνο.
Ασχολήθηκε με το μόντελινγκ, πρωταγωνίστησε στις διαφημιστικές εκστρατείες του οίκου Chanel και φωτογραφήθηκε για εξώφυλλα της Vogue. Κάποια στιγμή πήρε την απόφαση να κάνει κάτι πολύ δυνατό για να ταρακουνήσει αλλά κυρίως για να βοηθήσει τον κόσμο. Ίδρυσε την μη κερδοσκοπική οργάνωση «Foundation Desert Flower» που υλοποιεί δράσεις για τον τερματισμό του FGM σε όλο τον κόσμο.
Η αυτοβιογραφία που έγινε ταινία
Το όνομά της μεταφράζεται σε «Λουλούδι της Ερήμου» στα αγγλικά. Θέλοντας να ακουστεί η ιστορία της και να κινητοποιήσει τον κόσμο έγραψε, το 1997, την αυτοβιογραφίας της «Desert Flower» (Λουλούδι της Ερήμου) που έγινε κινηματογραφική ταινία 2008 με πρωταγωνίστρια το μοντέλο Liya Kebede.
«Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι αυτό είναι ένα πρόβλημα των γυναικών, κάπου εκεί στην Αφρική» τονίζει η Ντίρι. «Και ακριβώς γι’ αυτό είναι ακόμη εδώ. Εάν συνέβαινε σε έναν άντρα, δεν θα καθόμασταν εδώ να συζητάμε. Είναι ένα ακόμη πρόβλημα που αφορά γυναίκες».
Η Γουόρις Ντίρι ζει στην Πολωνία με την οικογένειά της, προσπαθώντας διαρκώς να μετατρέψει την αρνητική εμπειρία της σε κάτι που «θα εμπνεύσει και θα ξυπνήσει τον κόσμο».