Αν δεν είχε ενσκήψει στον κόσμο η πανδημία Covid-19, θα είχαμε δει ήδη στην Αθήνα τη Μαρίνα Αμπράμοβιτς να υποδύεται τη θρυλική ντίβα, στο φιλόδοξο οπερατικό project με τίτλο «Οι επτά θάνατοι της Μαρίας Κάλλας». Πρόκειται για μια διεθνή συμπαραγωγή στην οποία συμμετέχει η Εθνική Λυρική Σκηνή και η προπώληση για τις παραστάσεις που είχαν προγραμματιστεί να γίνουν τον Ιούλιο στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος είχε ξεκινήσει ήδη από τον Φεβρουάριο.
Ο λόγος που ανατράπηκαν τα σχέδια αυτά είναι φυσικά γνωστός, αλλά η Αμπράμοβιτς δεν παρέδωσε τα όπλα. Αφού αναζήτησε και βρήκε τρόπους να συνεχίσει την παραγωγή με μέτρα ασφαλείας, έκανε μόλις πρεμιέρα στο Μόναχο, δείχνοντας ότι είναι εφικτό να ανεβαίνουν τέτοια θεάματα ακόμα και στην εποχή του κορονοϊού.
Όποιος δεν ξέρει την Αμπράμοβιτς και το έργο της, μπορεί πραγματικά να τρομάξει αν δει τι έχει τολμήσει να κάνει στην καριέρα της εν ονόματι της τέχνης, αψηφώντας τον πόνο και τον κίνδυνο. To 1974, για παράδειγμα, στο πλαίσιο εξάωρης live performance, είχε επιτρέψει στους θεατές να χρησιμοποιήσουν κατά βούληση πάνω της μια σειρά από 72 αντικείμενα, μεταξύ των οποίων υπήρχε ψαλίδι, νυστέρι, καρφιά και ένα όπλο με μια σφαίρα στον γεμιστήρα! Έκτοτε, κατέκτησε με το σπαθί της τον τίτλο της πρωτοπόρου της performance art, με αποτέλεσμα σήμερα, σε ηλικία 74 ετών πλέον, να θεωρείται η «γιαγιά» του είδους.
Το ενδιαφέρον της για την Κάλλας ξεκίνησε όταν η Αμπράμοβιτς ήταν 14 ετών και άκουσε μια ηχογράφηση της θρυλικής ντίβας στο ραδιόφωνο, στην κουζίνα της γιαγιάς της, στην τότε Γιουγκοσλαβία. «Γοητεύτηκα, ανατρίχιασα, ένιωσα να ηλεκτρίζεται ολόκληρο το σώμα μου», δήλωσε σε συνέντευξή της. Στην αυτοβιογραφία της είχε γράψει χαρακτηριστικά: «Ήθελα εδώ και 25 χρόνια να δημιουργήσω ένα έργο αφιερωμένο στη ζωή και την τέχνη της Μαρίας Κάλλας. Είχα διαβάσει όλες τις βιογραφίες της, είχα ακούσει την εκπληκτική φωνή της και είχα δει μαγνητοσκοπημένες εμφανίσεις της. Όπως κι εγώ ήταν Τοξότης, έβρισκα ανέκαθεν συναρπαστική την προσωπικότητα, τη ζωή – και τον θάνατό της. Όπως τόσες ηρωίδες που ενσάρκωσε επί σκηνής, πέθανε από αγάπη. Πέθανε γιατί της ράγισαν την καρδιά».
Στους «Επτά θανάτους της Μαρίας Κάλλας» ακούγονται άριες από ισάριθμες θρυλικές όπερες: «Carmen», «Tosca», «Otello», «Lucia di Lammermoor», «Norma», «Madama Butterfly» και «La traviata». Για τις ανάγκες της παράστασης, η Αμπράμοβιτς γύρισε φιλμάκια με τον Γουίλεμ Νταφόε. «Κρατήσαμε ελάχιστα από τα κλασικά στοιχεία της όπερας και συνδυάσαμε βίντεο και performance, αφήγηση και μουσική με μια λιτή σύλληψη», εξηγεί η ίδια. «Ήθελα να αναβιώσω τις σκηνές θανάτου από επτά όπερες – επτά σκηνές στις οποίες πέθανε η Κάλλας πριν από εμένα». Σε ορισμένες, η ηρωίδα πέφτει θύμα ενός άντρα και για την Αμπράμοβιτς εκείνος που σκότωσε την Κάλλας στην πραγματικότητα δεν ήταν άλλος από τον Ωνάση.
Τα εντυπωσιακά κοστούμια σχεδίασε ο Riccardo Tisci, δημιουργικός διευθυντής του οίκου Burberry και προσωπικός φίλος της Αμπράμοβιτς. Η παράσταση θα παρουσιαστεί επίσης στο Βερολίνο, την Αθήνα, τη Φλωρεντία και το Παρίσι, ωστόσο δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη οι νέες ημερομηνίες. Το Σάββατο 5/9 θα μεταδοθεί σε live stream από το Μόναχο, ενώ από τις 7/9 και για 30 μέρες θα είναι διαθέσιμη online ως video-on-demand.
Φωτογραφίες: © Wilfried Hösl
