Το Palais Galliera, Μουσείο Μόδας της Πόλης του Παρισιού, είχε κλείσει τις πύλες του πολύ πριν το επιβάλουν τα μέτρα ασφαλείας για τον κορονοϊό. Στόχος ήταν η αναβάθμιση των κτιριακών του εγκαταστάσεων, με την επέκταση των εκθεσιακών χώρων στο υπόγειο.

Το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα είχε την οικονομική υποστήριξη του οίκου Chanel και, τώρα που ήρθε η ώρα το Μουσείο να υποδεχτεί και πάλι επισκέπτες, η πρώτη περιοδική έκθεσή του είναι σαν να ανταποδίδει το «χρέος».

Η Γκαμπριέλ Σανέλ και η Σούζι Πάρκερ, ντυμένες με ταγιέρ Chanel και φωτογραφημένες από τον Ρίτσαρντ Άβεντον στο Παρίσι, τον Ιανουάριο του 1959. (© The Richard Avedon Foundation)

Ποτέ άλλοτε το Παρίσι δεν είχε φιλοξενήσει μια έκθεση αφιερωμένη στη Γκαμπριέλ Σανέλ, με γνώμονα όχι την προσωπική ζωή αλλά το έργο της. Ο τίτλος «Gabrielle Chanel – Fashion Manifesto» δηλώνει ότι οι αλλαγές που έφερε στον κόσμο της μόδας ήταν επαναστατικές και οι προτάσεις της ένα πραγματικό μανιφέστο.

Φωτογραφία από editorial μόδας της βρετανικής Vogue, Οκτώβριος 1955. (Paris Musées © Henry Clarke, Musée Galliera / Adagp, Paris 2020)

«Η Γκαμπριέλ Σανέλ αφιέρωσε τα χρόνια της ζωής της στη δημιουργία, την τελειοποίηση και την προώθηση μιας νέας κομψότητας, η οποία βασιζόταν στην ελευθερία της κίνησης, μια φυσική, χαλαρή συμπεριφορά, μια διακριτική κομψότητα χωρίς υπερβολές, ένα διαχρονικό στιλ για ένα νέο είδος γυναίκας», επισημαίνει η διευθύντρια του Μουσείου, Miren Arzalluz. «Αυτό ήταν το δικό της “μανιφέστο μόδας”, μια αναπόδραστη κληρονομιά που είναι σήμερα πιο επίκαιρη από ποτέ».

Ταγιέρ Chanel από τις σελίδες της αμερικάνικης Vogue, Μάρτιος 1958. (Paris Musées © Henry Clarke, Musée Galliera / Adagp, Paris 2020)

Γεννημένη το 1883, η Γκαμπριέλ Σανέλ έκανε ένα πέρασμα από τον χώρο του θεάματος ως τραγουδίστρια, όπου πήρε το χαϊδευτικό «Κοκό», πριν στραφεί στον χώρο της μόδας.

Η Λι Μίλερ με ρούχα Chanel και καπέλο Caroline Reboux, σε φωτογράφιση της Vogue, 1928. (© Edward Steichen, Vogue © Condé Nast)

Το 1909 άνοιξε στο Παρίσι το πρώτο της κατάστημα, που διέθετε καπέλα, και έναν χρόνο μετά το πρώτο της μαγαζί με ρούχα στη rue Cambon.

Η ηθοποιός Ανούκ Εμέ με φόρεμα Chanel, από τη γαλλική Vogue, Σεπτέμβριος 1963. (Paris Musées © Henry Clarke, Musée Galliera / Adagp, Paris 2020)

«Από το ξεκίνημα της καριέρας της, στα πρώτα χρόνια του 20ού αιώνα, μέχρι το τέλος της ζωής της, η Γκαμπριέλ Σανέλ αψήφησε τις κυρίαρχες τάσεις της εποχής της», προσθέτει η Arzalluz.

Η Γκαμπριέλ Σανέλ, το 1923, σε φωτογραφία της D’Ora. [© RMN-Grand Palais (Musée national Picasso-Paris) / image RMN-GP]

«Στα νιάτα της, εμφανίστηκε ως θηλυκός δανδής, που από τα καθωσπρέπει ρούχα στράφηκε στον να σχεδιάσει κομμάτια που προσάρμοζαν την άνεση, τη χρηστικότητα, την αυστηρότητα και την κομψότητα της αντρικής γκαρνταρόμπας στη γυναικεία».

Ηθοποιός με φόρεμα Chanel, φωτογραφημένη από τον Έντουαρντ Στάιχεν για τη γαλλική Vogue, Οκτώβριος 1924. (© Edward Steichen, Vogue © Condé Nast)

Η έκθεση απλώνεται σε περίπου 1.500 τετραγωνικά μέτρα και περιλαμβάνει περισσότερα από 350 εκθέματα από το αρχείο του Palais Galliera, του οίκου Chanel και άλλων Ιδρυμάτων και ιδιωτικών συλλογών του κόσμου. Ανάμεσά τους, είναι φωτογραφίες της ίδιας και λήψεις από περιοδικά που παρουσίαζαν τα ρούχα της.

Η Σανέλ στη δεκαετία του 1930, φωτογραφημένη από τον Αντρέ Κερτέζ. (© Ministère de la Culture – Médiathèque de l’Architecture et du Patrimoine, Dist. RMN-Grand Palais / André Kertész)

Το πρώτο μέρος της έκθεσης αναπτύσσεται χρονολογικά και περνάει από τα πρώτα εμβληματικά κομμάτια της, όπως η μαρινιέρα του 1916, στο κλασικό άρωμα Chanel No 5, που λάνσαρε το 1921, για να συνεχίσει στη δεκαετία του ’30 και να ξαναπιάσει το νήμα το 1954, όταν επέστρεψε στη μόδα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο.

Μοντέλο στην εμβληματική σκάλα στον αριθμό 31 της οδού Cambon, φωτογραφημένο για το Harper’s Bazaar, Σεπρέμβριος 1937. (© Ministère de la Culture – Médiathèque de l’Architecture et du Patrimoine, Dist. RMN-Grand Palais / François Kollar)

«Με προσεκτικούς τεχνικούς πειραματισμούς, έδωσε νέα ερμηνεία στις παραδοσιακές γραμμές με τη χρήση απαλών υφασμάτων όπως το ζέρσεϊ και το τουίντ, και παρουσίασε τις δικές της εκδοχές για το ταγιέρ και το “μικρό μαύρο φόρεμα”, στη δεκαετία του 1910», εξηγεί η Arzalluz.

Η Σανέλ στο διαμέρισμα που διατηρούσε στο ξενοδοχείο Ritz, φωτογραφημένη για το γαλλικό Harper’s Bazaar. (© Ministère de la Culture – Médiathèque de l’Architecture et du Patrimoine, Dist. RMN-Grand Palais / François Kollar)

«Στη δεκαετία του 1950, αυτά έγιναν σύμβολα μιας νέας θηλυκότητας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η Σανέλ ανέπτυξε το δικό της ξεχωριστό, διαχρονικό στιλ, το οποίο έχει αντέξει αναλλοίωτο ενάντια στις εφήμερες τάσεις που χαρακτηρίζουν τον κόσμο της μόδας».

Φωτογραφία από τη γαλλική Vogue, Οκτώβριος 1960. (© William Klein)

Το δεύτερο μέρος της έκθεσης είναι οργανωμένο θεματικά, σύμφωνα με τις σταθερές που παραμένουν ακόμα σημεία αναφοράς στον οίκο Chanel.

Η Γκαμπριέλ Σανέλ έφυγε από τη ζωή τον Ιανουάριο του 1971 και η συλλογή της για την άνοιξη της ίδιας χρονιάς ήταν η τελευταία που σχεδίασε. Ωστόσο, οι διάδοχοί της πάτησαν πάνω στα χνάρια που άφησε και ορισμένες από τις δικές της ιδέες –όπως η τσάντα 2.55, που παρουσίασε το 1955– παραμένουν best sellers.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η θυελλώδης ζωή και οι ανεπανάληπτες φωτογραφίες του Χέλμουτ Νιούτον