«Αν κάποιος μου έδινε ελληνικό διαβατήριο, θα το δεχόμουν με χαρά», μου είχε πει πριν από έναν περίπου χρόνο η δημοφιλής Βρετανίδα συγγραφέας Βικτόρια Χίσλοπ, με αφορμή την κυκλοφορία του τελευταίου της βιβλίου. Είχαμε φτάσει να μιλάμε για το Brexit, στο οποίο η ίδια ήταν απολύτως αντίθετη. Πρώτα, βέβαια, είχαμε αναλύσει τη μεγάλη της αγάπη για την Ελλάδα.
Η επιθυμία της να αποκτήσει ελληνικό διαβατήριο έγινε πλέον πραγματικότητα και πριν από λίγες μέρες η απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας επισφραγίστηκε με την ορκωμοσία της στο υπουργείο Εσωτερικών. «Είναι μια πολύ σημαντική μέρα για μένα», δήλωσε η ίδια. «Πολλά χρόνια αγαπώ την Ελλάδα. Δεν είναι μυστικό. Αγαπάω τους ανθρώπους, το τοπίο, την κουλτούρα. Αυτό, βέβαια, δεν είναι δύσκολο. Η αγάπη μου είναι κάτι πιο πολύ από αυτό. Το σημαντικό είναι να αγαπήσεις τις δυσκολίες και τα προβλήματα, όχι μόνο την ομορφιά. Κι εγώ, εδώ και πολλά χρόνια, αγαπάω τα πάντα στην Ελλάδα. Η καρδιά μου είναι εδώ. Στο μέλλον θα συνεχίσω να υποστηρίζω την Ελλάδα, όπως μπορώ».
Στις συναντήσεις που είχε με τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, τους πρόσφερε από ένα αντίτυπο του μυθιστορήματος «Όσοι αγαπιούνται», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Στο επίκεντρο της υπόθεσης βρίσκεται μια εξαιρετικά δύσκολη ιστορική περίοδος της Ελλάδας: Ο εμφύλιος πόλεμος που δίχασε τη χώρα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο, με προεκτάσεις στις επόμενες δεκαετίες.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Χίσλοπ τοποθετεί μια ιστορία της κατά τη διάρκεια ενός πραγματικού εμφύλιου. Το είχε κάνει στο δεύτερο βιβλίο της, που είχε τίτλο «Ο Γυρισμός» και αναφερόταν στον ισπανικό εμφύλιο. «Φαινόταν λίγο περίεργο να γράφω για άλλον έναν εμφύλιο πόλεμο, ωστόσο τα γεγονότα που προηγήθηκαν και που ακολούθησαν ήταν πολύ πολύ διαφορετικά», εξηγεί η ίδια. «Η Ισπανία μπήκε σε μια περίοδο σχετικής σταθερότητας μετά τον ισπανικό εμφύλιο. Ο “νικητής” στρατηγός Φράνκο κρατήθηκε με απολυταρχισμό στην εξουσία για τα επόμενα σαράντα χρόνια περίπου! Τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά στην Ελλάδα, που έδειχνε να είναι σε κατάσταση χάους για δεκαετίες και είχε επίσης την επταετή χούντα, κατά τη διάρκεια της οποίας έγιναν για μια ακόμη φορά διώξεις, λογοκρισία, παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα συναφή».
Στο «Όσοι αγαπιούνται», κεντρική ηρωίδα είναι η Θέμις Κοράλη. Στην οικογένειά της εκπροσωπούνται όλες οι πλευρές της εμφύλιας διαμάχης, αλλά η ίδια είναι Αριστερή, αγωνίζεται με την πλευρά των Κομμουνιστών και καταλήγει εξόριστη στη Μακρόνησο. «Ήταν μια αρκετά απλή απόφαση για μένα», εξηγεί η συγγραφέας, «που πάρθηκε με βάση τα γεγονότα και τις συνθήκες της γερμανικής κατοχής. Ίσως είναι spoiler… αλλά η Θέμις νιώθει μια φυσική έλξη προς την αντίσταση επειδή απεχθάνεται τόσο πολύ τους ναζί και ό,τι κάνουν στη χώρα και στην πόλη της – και εμμέσως στη φίλη της. Έρχεται αντιμέτωπη με μια πόλωση: συνεργασία ή αντίσταση. Και επιλέγει το δεύτερο».
Η Χίσλοπ παραδέχεται ότι προσπάθησε να κρατήσει ίσες αποστάσεις, καθώς αναφέρει τα υπέρ και τα κατά για κάθε πλευρά και αποφεύγει να μπει σε λεπτομέρειες για τις θηριωδίες του πολέμου ή να εμβαθύνεις στο πώς επηρέασαν τους ήρωές της. «Δεν υπεραναλύω τους εφιάλτες της», λέει για την πρωταγωνίστρια του βιβλίου, «αλλά πιστεύω ότι υπήρχε ένα στοιχείο πραγματικής πλύσης εγκεφάλου στα κομμουνιστικά στρατόπεδα εκπαίδευσης –όπως το γιουγκοσλαβικό χωριό Μπούλκες– και η Θέμις είναι σίγουρα “θύμα” αυτού. Η σκληρότητα των ακραίων σωματικών δοκιμασιών στα οποία ωθούνταν οι κομμουνιστές στρατιώτες νέκρωνε σε κάποιο βαθμό όλα τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις. Η Θέμις γνωρίζει ότι αν δεν σκοτώσει θα σκοτωθεί. Οπότε, υπάρχει όντως ένας βαθμός αποστασιοποίησης, διαφορετικά δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στα καθήκοντά της – και δεν διανοείται ποτέ να αλλάξει στρατόπεδο, πιστεύοντας στην ορθότητα του σκοπού που υπηρετεί, ακόμα κι αν δεν εγκρίνει πάντα τα μέσα για να επιτευχθεί».
«Η Θέμις είναι μια αμφιλεγόμενη ηρωίδα», αναγνωρίζει η Χίσλοπ και αφήνει τα υπόλοιπα στην κρίση του κοινού, με μια ελπίδα: «ότι οι έξυπνοι αναγνώστες θα καταλάβουν το μήνυμα – αν νομίσουν ότι είμαι με τη μία ή την άλλη πλευρά, ίσως να μην έχουν διαβάσει προσεκτικά το βιβλίο».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Διαβάστε το «Υπέρτατο Μυστικό» για μια ευτυχισμένη ζωή
Φωτογραφίες: Μάνος Γαρυφάλλου
